Hoe krijg je élk kind aan het lezen?

Vorig jaar vroeg mijn dochter wat ik van de kerstman wilde krijgen. Bovenaan het lijstje dat ze voor mij had gemaakt, had ze alvast “boeken” geschreven. Het valt haar dus op dat ik heel graag lees, 1-0 voor mama. Het geven van het goede voorbeeld is dus heel belangrijk. Dat kan je doen door te lezen in de aanwezigheid van jouw kind. Maar je kunt ook naast elkaar lezen, ieder zijn eigen boek of samen in hetzelfde boek waarbij je om en om een bladzijde aan elkaar voorleest.

Mijn dochter vindt het ontzettend leuk om mij voor te lezen. Daarna krijgt ze altijd een dikke high five, een knuffel én laat ik haar weten hoe trots ik op haar ben. Het motiveert haar ontzettend om verder te lezen en die glunderende oogjes zijn onbetaalbaar. Trotse aankondigingen zoals: “Ik ben al op bladzijde 100!”, verdienen ook een boks natuurlijk. Of misschien ook wel een extra potje gamen?

Ook voorlezen is een hele goede stimulans om later zelf de neus in de boeken te steken. En met klein beginnen bedoel ik létterlijk klein, want het advies is om al in de babytijd te starten. Het voelt misschien heel raar om je baby voor te lezen, maar door er samen lekker voor te gaan zitten, naar de plaatjes te kijken en jouw stem te horen, wordt zo’n gek vierkant ding razend interessant.  Tip: Houd wel rekening met de spanningsboog van je kleintje. Worden die tenen toch interessanter dan Nijntje, dan is het hoog tijd om te stoppen.

Stop ook niet te vroeg met voorlezen! Uit de OnderwijsMonitor van Squla blijkt dat 40% van de kinderen tussen de 6-11 jaar die thuis niet meer worden voorgelezen, het liefst zouden hebben dat het doorging. Schaam je dus niet om ze tot hun 13e of ouder voor te lezen als jij en je kind dat fijn vinden. Daarnaast gaan veel kinderen op de middelbare school minder lezen. Door voor te lezen houd je ze geïnteresseerd. Wist je dat er zelfs docenten Nederlands zijn die nog voorlezen?

Er zijn zo veel soorten boeken, maar het allerbelangrijkste is dat het aansluit bij de interesses van je kind. Heeft hij een dino-obsessie? Zoek daar dan een boek over. Dat kan een verhaal zijn, maar ook een tijdschrift of een boek met weetjes. Liever MineCraft? Of TikTok? Geloof me, ook daar zijn boeken over!

Geen idee waar je het zoeken moet? Laat je inspireren door de leeslijst van de Kinderboekenweek. Of kijk eens naar het boek dat je kind geleend heeft van de schoolbieb. Dat geeft een goed inkijkje in de interesses van je aanstaande boekenwurm en zet je op het juiste spoor. Je kunt hem ook meenemen naar de bibliotheek of boekenwinkel. Van op je gemak samen kaften kijken en wat bladeren in een boek, gaat er een wereld voor je open. Wat ook heel leuk is om te doen, is naar een lezing gaan van een (favoriete) schrijver. Veel boekenwinkels en bibliotheken organiseren dit. 

En onderschat de waarde van stripboeken en tijdschriften niet. Het maakt niet uit wát ze lezen, áls ze maar lezen! Er zijn heel veel tijdschriften gericht op kinderen van alle leeftijden. Mijn jongste leest de Donald Duck Junior. Het taalgebruik is op haar niveau en de verhalen zijn een stuk korter. Mijn oudste verslindt LEGO-tijdschriften, hij geniet van de strips en doet een hoop inspiratie op voor zijn favoriete hobby. Win-win!

Sommige kinderen lezen niet graag omdat ze het moeilijk vinden. Soms is het niveau te hoog, maar soms is er ook sprake van leesproblemen. Denk bijvoorbeeld aan dyslexie. Van dansende letters wil echt niemand verder lezen.

Inmiddels worden er steeds meer boeken uitgegeven in een speciale dyslexie uitgave. De woorden zijn in het lettertype ‘Dyslexie’ geschreven en de letters zijn groter. Wat ook kan helpen is een e-reader of lezen vanaf een ander scherm of device. Je kunt daar namelijk het lettertype groter maken en de belichting aanpassen.

Een e-reader kan trouwens ook helpen bij kinderen die al gaan zuchten bij het zien van de dikte van een boek. Op een e-reader zie je dat namelijk niet en het gewicht is een stuk minder. Dus probeer die e-reader, voor je het weet hebben ze die dikke Harry Potter uit.

Hoe ontdek je of een boek bij je past? Volg deze stappen maar…

Dit klinkt misschien gek, maar ook bij zeer enthousiaste lezers kun je tegen problemen aanlopen. 

Mijn grootste probleem is als mijn kind een boek uit heeft en we niks kunnen vinden dat hem aanspreekt. Help! Het laatste dat ik wil, is dat lezen op de achtergrond raakt omdat er niks nieuws klaarligt. Mijn hulplijnen zijn Google, leesgroepen op Facebook en andere moeders wiens kinderen hetzelfde genre lezen. Ik ben altijd zo blij als we een boek vinden en het blijkt een reeks te zijn. Dan zijn we weer even onder de pannen.

Als je kind op een heel hoog niveau leest, dan kan het lastig zijn om geschikte boeken te vinden. Lezen over de liefdesperikelen van 16-jarigen terwijl je zelf 10 bent, is niet echt ideaal. Hier maakte ik de fout om mijn griezelfan een boek voor 15-jarigen te overhandigen dat echt veel te eng bleek. Oeps. Ook hiervoor is Google mijn vriend en vraag ik advies in de bieb, boekenwinkel of aan andere moeders. 

Ik ben van nieuwe boeken, dus gun ik dat mijn kids ook. Maar toen de oudste zijn leestempo eens even flink omhoog gooide, vond mijn bankrekening dat niet zo leuk meer. ‘Gelukkig’ ontdekte hij mijn e-reader. E-books zijn een stuk goedkoper, maar ook daarvoor is mama geen bodemloze put. Toen ik erachter kwam dat je ook e-books kunt lenen bij de bieb én dat een abonnement voor kinderen t/m 18 jaar gratis is, kon hij naar hartenlust alles lezen. 

Het allerbelangrijkste is: maak van lezen geen strijd. Want waar de een niet kan wachten om in de boomhut met al die verdiepingen te duiken, wordt de ander al rebels als hij een boek ziet. En er zijn ook andere mogelijkheden om de wondere wereld van verhalen in te duiken. Luisterboeken stimuleren ook het leesplezier. Storytel of Spotify hebben heel veel keuze en ook de bieb heeft ze! Heb je ze stiekem toch aan het lezen…