Dyslexie symptomen en kenmerken
Heeft je kind moeite met het (voor)lezen van teksten, schrijft hij woorden vaak op zoals hij ze hoort en maakt hij veel fouten bij dictees? Dan kan er sprake zijn van dyslexie. Soms is dit al op vroege leeftijd duidelijk, maar meestal wordt pas in een hogere groep van de basisschool ontdekt dat een kind aan dyslexie lijdt. Dit komt vooral doordat ouders vaak niet weten wat dyslexie is, laat staan hoe zij het herkennen. Daarom vertelt Squla je hier wat de dyslexie symptomen zijn. Verder staan er 50 kenmerken van dyslexie op een rijtje.
Symptomen van kinderen met dyslexie
Ondanks dat dyslexie een veelvoorkomend probleem is onder kinderen, weten ouders er vaak maar weinig over. Dit is één van de redenen dat dyslexie soms pas in een latere groep van de basisschool wordt vastgesteld. Omdat een kind dan al een (behoorlijke) achterstand opgelopen kan hebben, is het prettig als dyslexie zo vroeg mogelijk wordt vastgesteld. Je kunt je kind dan op de juiste manier begeleiden, zodat hij mogelijk toch mee komt. Daarom is het belangrijk om de symptomen van kinderen met dyslexie te herkennen.
Allereerst moet je weten dat er bij dyslexie onderscheid gemaakt wordt tussen primaire en secundaire symptomen. De technische leesvaardigheid en spellingvaardigheid zijn primaire symptomen van dyslexie. Een secundair symptoom van kinderen met dyslexie is dat zij vaak moeite hebben met begrijpend lezen op de basisschool en studerend lezen op het voortgezet onderwijs en in hun latere leven. Daarnaast hebben kinderen met dyslexie meestal ook (meer) moeite met vreemde talen. Een derde en laatste secundair symptoom van dyslexie is dat kinderen moeite hebben met het automatiseren van rekenvaardigheden.
Gevolgen van dyslexie voor je kind
Dyslexie veroorzaakt problemen op het gebied van lezen en schrijven, maar er kunnen ook sociaal-emotionele gevolgen om de hoek komen kijken. Zo kan je kind bijvoorbeeld een lage zelfwaardering ontwikkelen als de diagnose dyslexie gesteld wordt. Op latere leeftijd kan dyslexie er zelfs voor zorgen dat iemand in een depressie belandt.
Gelukkig zijn er ook factoren die sociaal-emotionele gevolgen van dyslexie positief kunnen beïnvloeden. Een diagnose in de kindertijd is hier een goed voorbeeld van. Als de diagnose dyslexie al op jonge leeftijd gesteld wordt, leert je kind hier op den duur mee leven. Heeft je kind dyslexie? Dan is het belangrijk dat je begrip toont en je kind steunt. Dit zorgt er namelijk ook voor dat je kind minder negatieve gevolgen ervaart van deze hersenstoornis.
50 kenmerken van kinderen met dyslexie
Als je kind moeite heeft met lezen of schrijven, denk je misschien al vrij snel aan dyslexie. Er zijn mensen die denken dat dit de enige kenmerken van dyslexie zijn, maar dat is niet het geval. Je kunt dyslexie namelijk nog aan tal van andere zaken herkennen. Benieuwd wat nog meer kenmerken van dyslexie zijn? Squla zet er hieronder 50 voor je op een rijtje.
Je kind:
- begint heel vroeg of vrij laat met bijvoorbeeld kruipen en lopen.
- ontwikkelt zich motorisch minder snel dan leeftijdsgenootjes.
- vindt het lastig om zijn eigen naam te schrijven.
- onthoudt moeilijk namen van anderen.
- herkent letters slecht of helemaal niet.
- leest op een laag tempo (voor).
- draait de letters ‘b’ en ‘d’ om bij het lezen en schrijven.
- schrijft letters gespiegeld op.
- heeft moeite met het leren van tafels.
- onthoudt kleuren niet snel.
- heeft moeite met het onthouden van dagen van de week en maanden.
- heeft veel tijd nodig om te leren klokkijken.
- is niet in staat om links en rechts en boven en onder uit elkaar te houden.
- kan slecht twee dingen tegelijkertijd doen (multitasken).
- heeft moeite om met meerdere mensen tegelijkertijd een gesprek te voeren.
- kan slecht activiteiten plannen en organiseren.
- krijgt hoofdpijn, maagpijn of wordt duizelig na het (voor)lezen.
- werkt slordig tijdens het knutselen.
- is (bijzonder) creatief.
- denkt logisch en beeldend.
- heeft een praktische instelling.
- vervangt woorden.
- laat woorden weg.
- leest woorden verkeerd (voor).
- maakt geen onderscheid tussen klanken als /uu/, /ui/ en /eu/.
- maakt veel spelfouten.
- schrijft woorden fout over.
- heeft moeite met rijmen.
- heeft moeite met het hakken en plakken van woorden.
- heeft moeite met het onthouden van (teksten van) liedjes.
- ziet letters dansen of zweven.
- haalt letters door elkaar, zoals bij ‘dorp’ en ‘drop’.
- slaat informatie goed op.
- is goed in het onthouden van dingen die hij zelf gezien of gehoord heeft.
- heeft vaak een hoog IQ.
- wordt niet beter in lezen, schrijven en spellen door (veel) te oefenen.
- kan zich mondeling goed redden, maar schriftelijk niet.
- schrijft woorden op zoals hij ze uitspreekt (fonetisch).
- begrijpt niet wat hij leest.
- is snel afgeleid door geluiden.
- kan gaan stotteren als hij hardop voor moet lezen.
- heeft moeite met het uitspreken van lange woorden.
- houdt zijn pen op een onnatuurlijke manier vast.
- heeft een slordig tot onleesbaar handschrift.
- is goed in technische dingen, zoals het repareren van dingen.
- gebruikt zijn vingers om te tellen.
- heeft moeite met het oplossen van redactiesommen.
- blijft lang bedplassen.
- is een perfectionist.
- is emotioneel gevoelig.
Problemen met lezen en spellen zijn de primaire symptomen van dyslexie. Daarnaast hebben kinderen met dyslexie vaak moeite met begrijpend lezen, vreemde talen en het automatiseren van rekenvaardigheden. Deze laatste drie symptomen worden ook wel de secundaire symptomen van dyslexie genoemd.
Kinderen met dyslexie maken vaak veel fouten in dictees. Dit komt doordat ze woorden vaak opschrijven zoals zij ze horen. Bovendien komt het regelmatig voor dat een kind met dyslexie letters door elkaar haalt of spiegelt (‘b’ wordt ‘d’ en andersom).
Een kind met dyslexie denkt vaak logisch, beeldend en/of creatief. Daarnaast zijn ze vaak (veel) praktischer ingesteld dan kinderen zonder dyslexie. Ook zijn ze in staat om bepaalde dingen goed te onthouden. Dit is vooral het geval met dingen die ze zelf gezien of gehoord hebben.
Als je kind moeite heeft met lezen en/of schrijven, kan hij aan dyslexie lijden. Toch zijn dit niet de enige kenmerken. Kinderen met dyslexie hebben namelijk ook vaak moeite met rijmen, het herkennen van letters, hakken en plakken, kleuren onthouden, links en rechts uit elkaar houden en leren klokkijken.
Ja, een kind kan hoogbegaafd zijn en dyslexie hebben. Mondeling redden zij zich vaak meer dan goed, maar schrijven zorgt voor problemen. Doordat deze kinderen vaak goed zijn in veel dingen, kan het zijn dat de hersenstoornis pas op latere leeftijd ontdekt wordt.