Stomme E

Voor sommige woorden in de Nederlandse taal gelden geen regels. Dit soort woorden noemen we ook wel weetwoorden. Er zijn Nederlanders die woorden met de stomme e hieronder scharen, maar in principe klopt dit niet. Het gaat hier namelijk om een regelwoord. Om te bepalen of je kind een e of u schrijft, kan hij namelijk terugvallen op bepaalde regels. Dit is bij weetwoorden niet het geval. Dankzij deze regels is het een stuk makkelijker om een woord met de stomme e foutloos te schrijven. 

De onderstaande vier regels kan je kind toepassen op woorden met een stomme e. Twee van deze regels hebben betrekking op de uitspraak en twee op de uitspraak en/of plek waar ze staan. Heeft je kind deze regels onder de knie? Dan gaat hij waarschijnlijk niet snel de fout meer in bij woorden met een stomme e. 

Deze eerste regel heeft betrekking op de uitspraak van woorden met een stomme e. Hoort je kind /un/, /ur/, /ul/, /um/ of /u(h)/ aan het einde als hij een woord hardop uitspreekt? Leer hem dan dat hij in dat geval en, er, el, em of e schrijft. Er is weliswaar een /u/ hoorbaar, maar het woord wordt volgens de officiële spelling met een e geschreven.

De u-klank kan niet alleen aan het einde van een woord staan, maar ook aan het begin. In de Nederlandse taal beginnen veel woorden namelijk met be, ge of ver. Als je kind een woord met deze letters aan het begin uitspreekt, hoort hij waarschijnlijk /bu/, /gu/ of /vur/. Wanneer dit het geval is, schrijft je kind be, ge of ver. Hier gaat het eveneens om de stomme e.

De bovenstaande twee regels hadden alleen betrekking op de uitspraak, maar deze regel gaat over zowel de uitspraak als de positie. Als een stomme e aan het einde van een klankgroep staat, schrijft je kind namelijk ook altijd een e in plaats van een u. Bovendien wordt een stomme e nooit gevolgd door een dubbele medeklinker als deze aan het einde van een klankgroep staat.

Een stomme e kan in de Nederlandse taal ook helemaal aan het einde van een woord staan. Is dit het geval? Leer je kind dat het dan altijd om een stomme e gaat. Dit betekent dat hij altijd een e schrijft in plaats van een u.

Woorden met de stomme e komen we in groten getale tegen. Bovendien worden ze veelvuldig gebruikt in het dagelijks leven. Niet gek dat je kind al op jonge leeftijd leert wat woorden met een stomme e zijn en hoe je kind ze herkent. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de juiste schrijfwijze van deze woorden. Er zijn regels die je kind kan toepassen bij het schrijven van woorden met een stomme e, maar het is vaak ook een kwestie van onthouden. Vandaar dat woorden met een stomme e enerzijds weetwoorden en anderzijds regelwoorden zijn.

Laat je kind de zin ‘Jantje begint fanatiek, want hij wil de wedstrijd niet verliezen’ eens hardop uitspreken en vraag hem vervolgens om deze zin op te schrijven. Als je kind de stomme e (nog) niet onder de knie heeft, schrijft hij mogelijk ‘Jantju(h)’, ‘bugint’ en ‘vurliezen’ in plaats van ‘begint’ en ‘verliezen’. Bij de uitspraak van deze woorden is een /u/ hoorbaar, maar de woorden worden allebei met een e geschreven. Als je kind de stomme e regels kent, doet hij dit voortaan waarschijnlijk niet meer fout. Reden genoeg om hier goed mee te oefenen.

Schrijf je een ‘geheim’ als guheim of geheim? Je hoort een /u/, maar je schrijf een e. Op Squla kan je kind op een leuke manier aan de slag met woorden die beginnen met ge, be en ver. In de quizzen en games moet je kind de juiste woorden bij elkaar zoeken, de bubbels met een be-klank doorprikken en het monster volgen om het woord in te typen. Ook kan je kind op Squla aan de slag met de stomme e in de laatste klankgroep. Luister maar eens naar de e in de woorden: dorpje en paarden. Dit klinkt als /u/. Op Squla wordt je kind spelenderwijs beter in het spellen van woorden met de stomme e!