Geld is belangrijk en heerlijk middel om bijvoorbeeld kleding van te kopen, op vakantie van te gaan of andere leuke dingen van te doen. Kinderen beginnen vanaf een jaar of vijf interesse te krijgen in geld. Want wat is geld eigenlijk en wat kun je ermee? Het leren omgaan met geld is onderdeel van de opvoeding van kinderen, hoe pak jij dit aan?
Geld: tastbaar en ontastbaar
Toen mijn oudste van vijf, wel heel gemakkelijk, begon te vragen om dingen als ‘even ergens een appelsap drinken’ of ‘een cadeautje’ als we in een winkel waren, wist ik dat het tijd was om hem wat uit te leggen over het principe geld. Allereerst het feit dat veel dingen in het leven geld kosten. En dat dat de reden is dat wij, als ouders, werken.
Voor een kind van vijf is dit concept ‘je werkt om geld te verdienen’ natuurlijk helemaal nieuw. Want waar bewaarden we al dat geld dan? Van opa wat euro’s krijgen en deze in een spaarpot doen, is natuurlijk heel helder en duidelijk, maar geld op een bankrekening? Ik heb toen het onderscheid ‘tastbaar en ontastbaar geld’ gemaakt, om het voor hem wat duidelijker te maken.
Tastbaar = geld dat je kunt vasthouden, in je spaarpot kunt doen, in een portemonnee kunt stoppen en zo aan de kassière kunt geven.
Ontastbaar geld = een bedrag dat op je bankrekening staat, wat je kunt pinnen met een pinpas en vervolgens tastbaar geld wordt.
Daarbij legde ik uit dat wij geld voor hem spaarde op zijn bankrekening en dat hij daar op zijn 18e verjaardag zelf bij kon. Nu is het dus ontastbaar geld, maar in de toekomst wordt het tastbaar. Gelukkig duurt het nog even😉.
Omgaan met geld
Vanaf een jaar of vijf, zes kun je je kind zakgeld geven: de eerste stap naar het leren omgaan met geld. Spreek duidelijk met je kind af hoeveel zakgeld hij krijgt en wanneer hij dat krijgt, ieder week of eind van de maand. Je kunt bijvoorbeeld starten met 0,50 cent per week bij een kind van vijf jaar. Ik ben zelf pas begonnen toen mijn zoontje zes jaar was, daarvoor had hij geen interesse in geld. Kijk dus goed naar je eigen kind, als hij of zij ernaar begint te vragen is het tijd! Op de website van het Nibud vind je richtlijnen over bijvoorbeeld de hoogte van het zakgeld.
De voordelen van zakgeld geven aan je kind:
- Je kind leert de verschillende munt- en briefsoorten kennen.
- Je kind ziet de spaarpot groeien.
- Of krimpen, omdat het geld meteen wordt uitgegeven.
- Leert verantwoordelijk te zijn voor waar hij of zij het geld aan uitgeeft.
- Leert bewust keuzes maken, immers: je kunt het (helaas) maar 1x uitgeven.
- Je kind leert de waarde van geld kennen.
- Iets groots kopen? Dan leert je kind hiervoor te sparen.
- En je kind leert -naast het omgaan met geld- ook meteen te rekenen met geld!
Laat je zoon of dochter bijvoorbeeld zelf het geld uit zijn of haar spaarpot tellen. Hoe tel je de verschillende muntjes bij elkaar op? Wanneer heb je vijf euro bij elkaar in kleingeld? Je kind leert ook rekenen met geld door te betalen bij de kassa. Want hoeveel krijg je terug van een briefje van €10 als de boodschappen €3,80 zijn? Ook leuk: speel thuis samen ‘winkeltje’ en laat je kind het kassa- en rekenwerk doen.
Heitje voor een karweitje
Sinds een half jaar woon ik in een dorp en daar staan regelmatig kinderen voor de deur om een ‘Heitje voor een Karweitje’ te doen. Heerlijk vind ik dat. Het doet me denken aan toen ik zelf jong was en geld verdiende met klusjes in en rond het huis. Want wil je kind meer geld of is hij of zij aan het sparen voor iets? Dan kun je hem of haar ook laten ‘werken’ voor geld. Denk bijvoorbeeld aan klusjes als:
- De auto wassen.
- Het huis (of een gedeelte ervan) schoonmaken.
- Klusjes in de tuin doen, bijvoorbeeld de bladeren opruimen.
- Papier wegbrengen.
- Boodschappen doen.
- Ramen zemen.
- Stoep vegen.
- Etc.
Kinderen, jong en ouder, vinden het vaak erg leuk om (voor geld) mee te helpen in het huishouden!
Spaarvarken
Ik ben ervan overtuigd dat een kind, al vanaf jonge leeftijd, een gezonde relatie met geld kan opbouwen. Geld is niet het allerbelangrijkste, maar het is wel heel erg fijn om het te hebben en uit te geven aan de mooie en leuke dingen in het leven. Bewustzijn van geld, hoe je het verdient en waar je het aan uitgeeft is van onschatbare waarde. En ieder geldbewust kind verdient natuurlijk een prachtige spaarpot om zij of haar geld in te bewaren!
Hoe leer jij je kind(eren) omgaan met geld? Deel je tips met ons en de andere ouders.
