Hoe bescherm ik de privacy van mijn kind op social media

Veel ouders zien geen kwaad in social media, maar toch zitten er de nodige risico’s aan voor kinderen. Zo blijkt uit onderzoek dat de Consumentenbond in 2021 hield dat Facebook, Instagram, Signal, Snapchat, Telegram, TikTok, Whatsapp en YouTube de privacy van kinderen schenden. Hierdoor vormen deze platformen geen veilige omgeving voor kinderen. Er werd onder meer gekeken naar de mogelijkheden die de sociale media bieden om een veilige omgeving te creëren. Hieruit bleek dat alleen Facebook, Instagram, TikTok en YouTube het profiel van kinderen standaard op ‘privé’ zetten.

Een ander risico waar je mee te maken kunt krijgen als je kind op social media zit, is dat het platform allerlei gegevens opslaat. Als je niet wilt dat de gegevens van je kind opgeslagen worden, kun je ze laten verwijderen. Bij Snapchat, Instagram, Telegram en TikTok is dit alleen geen gemakkelijke opgave. Bovendien is niet bij ieder platform duidelijk of ook echt alle privacygegevens van je kind verwijderd worden als je hier een verzoek voor hebt ingediend.

Als je kind nog jong is, wil je misschien meekijken wat hij allemaal uitspookt op sociale media. Dit is bij veel sociale media alleen niet mogelijk. Alleen bij YouTube en TikTok is er een functie voor ouderlijk toezicht. Hier zitten alleen wel wat haken en ogen aan, want je moet zelf vaak eerst een account aanmaken om ouderlijk toezicht te activeren. Je moet dus zelf je persoonsgegevens doorgeven voordat je informatie kunt krijgen over wat je kind op social media allemaal doet. 

Tot slot wordt je kind blootgesteld aan allerlei advertenties als hij actief is op social media. Zo krijgen kinderen op Facebook, Instagram, Snapchat, YouTube en TikTok bijvoorbeeld advertenties te zien die gebaseerd zijn op eigen voorkeuren, kenmerken, gedrag en/of locatie. Doordat kinderen vaak nog niet in staat zijn om te filteren wat wel en geen (betrouwbare) reclame is, kan dit ervoor zorgen dat je kind misleid wordt.

Ondanks dat sociale media vaak onzorgvuldig omgaan met de privacy van kinderen, kun je hier zelf iets aan veranderen. Je kunt namelijk de privacyinstellingen aanpassen. Omdat dit niet bij ieder platform even makkelijk gaat, vind je hieronder een stappenplan per medium.

De privacy van je kind wordt niet standaard goed beschermd als hij actief is op Facebook. Gelukkig kun je hier zelf verandering in brengen door in te stellen wie de berichten zien die je kind plaatst op dit platform. Hieronder lees je hoe je dit instelt via de browser en app.

Browser

App

De foto’s en video’s die je kind op Instagram plaatst, zijn standaard zichtbaar voor iedereen. Wie niet wil dat Jan en alleman dit kan zien, past de privacyinstellingen aan. Wil je dat alleen mensen die je kind volgen zijn foto’s en video’s kunnen zien? Doorloop dan de volgende stappen.

Browser

App

Veel kinderen zijn actief op TikTok. Dit platform heeft zijn privacybeleid in januari 2021 aanzienlijk verbeterd. Zo staan accounts van kinderen van 13 tot en met 15 jaar standaard op privé, zijn de opties ‘Duet’ en ‘Stitch’ alleen nog beschikbaar voor kinderen van 16 jaar en ouder en kunnen video’s alleen nog gedownload worden als ze gemaakt zijn door iemand die minimaal 16 jaar oud is. Om er zeker van te zijn dat de privacy van je kind goed beschermd wordt als hij actief is op TikTok. Het onderstaande stappenplan helpt je om het account van je kind op ‘privé’ te zetten.

Browser

App

Heeft je kind een eigen mobiele telefoon? Dan is de kans groot dat hij ook op Snapchat zit. Via deze app kan hij foto’s en filmpjes sturen naar anderen. Het is belangrijk dat je kind niet maar zo van alles naar iedereen verstuurt, want ontvangers kunnen screenshots maken en deze vervolgens delen met anderen. Reden genoeg om in te stellen wie de Snaps en Story’s van je kind allemaal kunnen zien. Hieronder zie je stap voor stap hoe je dit instelt. Omdat Snapchat alleen op mobiele apparaten geïnstalleerd kan worden, lees je hier alleen hoe je de privacyinstellingen in de app aanpast.

App

Whatsapp is vaak één van de eerste apps die je kind installeert als hij zijn eigen telefoon heeft. Niet gek, want via deze app kan hij berichten sturen naar vrienden. Dit kan zowel in een privégesprek als in een groepschat. Helaas wordt er via Whatsapp veel gepest en kan je kind berichten ontvangen van vreemden. Zorg er daarom voor dat de privacyinstellingen goed staan ingesteld. Dit kan zowel via de browser als in de app zelf. Voor welke van de twee opties je ook kiest, de privacyinstellingen pas je op dezelfde manier aan. Het onderstaande stappenplan laat zien hoe je dit doet.

Browser

App

Vlogs, grappige filmpjes en educatieve video’s, je kind vindt het allemaal op YouTube. Daarnaast kan hij zelfgemaakte filmpjes delen via dit platform. Vandaar dat kinderen vaak veel tijd doorbrengen op YouTube. Geldt dit ook voor jouw kind? Dan wil je uiteraard dat zijn privacy goed beschermd wordt. Sommige ouders denken dat YouTube hier standaard voor zorgt, maar dat is helaas niet altijd het geval. Reden genoeg om de privacyinstellingen van YouTube te controleren en eventueel aan te passen. Hieronder lees je hoe je dit in zowel de browser als app doet. 

Browser

App

De meeste ouders zijn – net als hun kinderen – ook actief op social media. Sommige ouders gebruiken het alleen om op de hoogte te blijven, terwijl anderen juist regelmatig een bericht, foto of video delen. Reken jij jezelf tot de laatste groep? Dan heb je baat bij de social media tips hieronder. Deze tips zijn overigens niet alleen bedoeld voor ouders, maar er staan ook een aantal handige tips voor je kinderen tussen. Hierdoor weet je straks hoe zowel jij als je kind veilig en verantwoord gebruik kan maken van social media.

Als je zelf actief bent op social media, deel je misschien foto’s en filmpjes van je kind. Het is hartstikke leuk om dingen over je kinderen met anderen te delen, maar besef je goed dat je de privacy van je kind op deze manier te grabbel gooit. Wil je dit niet, maar vind je het toch leuk om zo nu en dan iets over je kinderen te delen op social media? Overweeg dan eens om je kinderen onherkenbaar in beeld te brengen. Fotografeer of film ze bijvoorbeeld van achteren, zodat hun gezicht niet in beeld is. Je kunt eventueel ook het gezicht verbergen achter een voorwerp, een smiley op het gezicht ‘plakken’ of het gezicht blurren. 

Is je kind al wat ouder en wil je een foto of filmpje van hem delen op social media? Vraag hem dan altijd eerst om toestemming. Veel ouders verwachten namelijk van hun kind(eren) dat zij toestemming vragen als ze een foto of video van hen op social media zetten. Reden genoeg om dit andersom ook te doen. Als jij je kind nog te jong vindt om toestemming te geven, moet je zelf oordelen of het wel of niet verstandig is om een foto of filmpje van je kind te delen. 

Er zijn ouders en kinderen die zo’n beetje hun hele levensverhaal delen op social media. Dit lijkt misschien leuk, maar besef je goed dat hier ook risico’s aan zitten. Andere mensen kunnen zo namelijk alles over jou of je kind te weten komen, zeker als je geen aandacht hebt besteed aan de privacyinstellingen.

Als je het leuk vindt om dingen te delen via social media, plaats je misschien ook foto’s waar anderen op staan. Komt er bijvoorbeeld een vriendje of vriendinnetje spelen? Dan vind je het leuk om hier een foto van te maken. Hier is niets mis mee, zolang je hem maar voor jezelf houdt. Deel de foto in ieder geval niet zonder toestemming van de ouder(s) van het andere kind op social media.

Maakt je kind vaak een selfie? Of vind je het leuk om foto’s van jezelf te maken? Dan verschijnen deze misschien op social media. De ene keer is het een bikinifoto en de andere keer een feestfoto. Leuk, maar het is niet verstandig om dergelijke foto’s zomaar online te gooien. Foto’s waarop je schaars gekleed of dronken bent, kunnen in je latere leven namelijk een blok aan je been zijn. Zo kan het lastig zijn om een nieuwe baan te vinden. De meeste bedrijven doen namelijk onderzoek naar sollicitanten voordat ze uitgenodigd worden voor een gesprek. Dergelijke foto’s zijn voor veel bedrijven een afknapper, waardoor je mogelijk je droombaan misloopt.

Tot slot is het niet verstandig om negatieve dingen over je werk te delen op social media. Ondanks dat de meeste mensen dit wel weten, zijn er online genoeg posts te vinden van mensen die laten weten geen zin te hebben in hun werk. De kans is groot dat je baas ook actief is op social media, waardoor hij jouw berichten ziet. Dit heeft waarschijnlijk geen positief effect op jullie band. Het kan er zelfs toe leiden dat je contract niet verlengd wordt. Pas daarom op wat je over je werk deel op social media.

Wil je een bericht op social media plaatsen? Dan kun je er op sommige platformen voor kiezen om een locatie toe te voegen. Handig en leuk, maar dit brengt ook risico’s met zich mee. Dit is zeker het geval als je een locatie toevoegt aan een foto waarop je kind staat. Mensen die verkeerde bedoelingen hebben, weten zo precies waar ze moeten zijn als ze het op jou gemunt hebben. Voeg daarom liever geen locatie toe aan berichten, foto’s of video’s, zeker niet als je kind hierbij op staat.

Sommige mensen delen ‘onbewust’ hun locatie op social media. Gaat je kind voor het eerst naar school? Dan maak je misschien een foto van hem voor de school en plaats je deze op social media. Je brengt je kind dan misschien onherkenbaar in beeld, maar je denkt er waarschijnlijk niet aan om de locatie te verbergen. Als de naam van de school te zien is op de foto, kan iemand binnen de kortste keren opzoeken waar deze te vinden is. In dat geval is de locatie snel achterhaald. Controleer daarom altijd twee keer wat er allemaal te zien is op een foto voordat je deze met de rest van de wereld deelt.

Kinderen zijn zich vaak (nog) niet bewust van de risico’s die sociale media met zich mee kunnen brengen. Daarom is het als ouder de taak om je kind te beschermen als hij actief is op social media. Dit doe je onder meer door duidelijke afspraken te maken over het gebruik van deze platformen. Houd in de gaten of je kind zich hier ook aan houdt. Leef de afspraken zelf ook na. Als je kind ziet dat jij je er niet aan houdt, is de kans groter dat hij er ook een loopje mee neemt. 

Doordat veel kinderen op een smartphone of tablet spelen, komen ze al op jonge leeftijd in aanraking met social media. Omdat kinderen nieuwsgierig zijn, is de kans groot dat ze op onderzoek uitgaan om social media te ontdekken. Dit kan negatieve gevolgen hebben, want ze kunnen bijvoorbeeld een in-app aankoop doen of (per ongeluk) gevoelige informatie delen. Dit is uiteraard niet wenselijk. Besteed daarom aandacht aan voorlichting. Het is verstandig om hier al op jonge leeftijd mee te beginnen, zodat ze weten waar ze op moeten letten en hoe ze social media veilig en verantwoord gebruiken.

Als ouder ben je een voorbeeld voor je kind(eren). Vertoon je zelf bepaald gedrag? Dan is de kans groot dat je kind dit vroeg of laat overneemt. Dit geldt ook voor het gebruik van social media. Geef daarom het goede voorbeeld aan je kind. Wie niet wil dat zijn kind allerlei foto’s en filmpjes deelt, doet er goed aan om dit zelf ook niet op social media te plaatsen. Vraag je kind bovendien om toestemming als je een foto met hem erop wilt delen op social media. In dat geval is de kans groot dat hij dit andersom ook doet.

Op social media wordt over van alles en nog wat gediscussieerd. Heb je een uitgesproken mening over een bepaald onderwerp? Dan ventileer je deze misschien via social media. Hoe verleidelijk dit ook is, het is niet verstandig om je te mengen in controversiële discussies over bijvoorbeeld politiek of geloof. Als je dit wel doet, kun je andere mensen (onbedoeld) kwetsen. Dergelijke onderwerpen liggen namelijk nogal gevoelig. Vandaar dat het beter is om controversiële discussies te vermijden. Probeer je kind dit ook aan te leren, zodat hij zichzelf niet in de nesten werkt op social media.

Dit lijkt misschien een open deur, maar toch zijn er genoeg mensen die betrokken raken bij ‘illegale’ zaken via social media. Jij of je kind kan bijvoorbeeld in contact komen met iemand die producten probeert te verkopen die niet zijn toegestaan in Nederland. Probeer hier altijd van weg te blijven. Doe je dit niet? Dan kom je vroeg of laat waarschijnlijk in de problemen. 

Zelf mag je social media uiteraard ook niet gebruiken voor dingen die niet mogen. Twijfel je of iets wel of niet is toegestaan? Vraag jezelf dan af of je dit voor de neus van een politieagent ook zou doen. Als het antwoord ‘nee’ is, doe je het op social media ook niet. Wanneer je het toch doet, kan dit je in je latere leven parten spelen.

Voor de ontwikkeling van je kind is het vaak beter als je hem redelijk vrij laat in de opvoeding. De kans dat hij een groeimindset ontwikkelt, is dan namelijk een stuk groter. Toch is het niet altijd verstandig om de teugels volledig te laten vieren, zeker niet als het op social media aankomt. Je wilt immers niet dat je kind zomaar allerlei berichten, foto’s en filmpjes deelt op Instagram, Snapchat, Whatsapp of TikTok. Kijk daarom af en toe mee met je kind. 

Wie mee wil kijken met zijn kind, kan hem ‘volgen’ op social media. Veel kinderen vinden het alleen niet leuk als hun ouders ze volgen. Gelukkig hoeft dit niet om je kind in de gaten te houden, want je kunt ook afspreken dat je zo nu en dan op zijn telefoon kijkt om te zien wat hij zoal deelt op social media. Zie je iets wat niet door de beugel kan? Attendeer je kind hier dan op. Zo voorkom je hopelijk dat hij in de toekomst nogmaals dezelfde fout maakt.

De laatste tip uit dit rijtje is zeker niet de minste. Het is namelijk belangrijk om zaken met betrekking tot social media bespreekbaar te maken. Heeft je kind een vraag? Of is er online iets gebeurd waarmee hij in zijn maag zit? Laat hem dan weten dat hij altijd bij jou terecht kan. Als je kind niet het idee heeft dat hij bij jou aan kan kloppen, gaat hij misschien zelf op zoek naar een manier om een ‘probleem’ op te lossen. Op zich is dit niet verkeerd, maar helaas resulteert deze aanpak niet altijd in een goede afloop. Als hij jouw hulp inschakelt, is de kans op een goede afloop een stuk groter.