Zelfstandig werken: laat je kind plannen en organiseren als een pro!

Het leven op de middelbare school van nu lijkt in heel veel opzichten niet meer op vroeger. De dikke boekentas tot de top gevuld met boeken, inclusief die megagrote bosatlas, is definitief verleden tijd. Een bescheiden stapeltje lesboeken wordt aangevuld met een laptop. Deze laptop speelt een glansrol en je raadt het dus al: die 21st century skills zijn onmisbaar voor jouw kind. Omgaan met de laptop, de werking van office 365, het maken van een online planning, informatie opzoeken op Google, blind leren typen…..er is werk aan de winkel de komende jaren op de basisschool en dat gaan jullie samen doen! Volg onderstaand stappenplan en er kan jullie niets meer overkomen op gebied van planning en zelfstandig werken. Tenzij die laptop crasht natuurlijk 😉

Alle ouders kennen het wel, al die informatiebladen, stapeltjes huiswerk en/of tekeningen die mee naar huis komen uit school. Al die losse papieren kunnen zomaar door het hele huis gaan dwarrelen, worden opgegeten door de hond of opgevouwen tot vliegtuigje door het kleine zusje. Dus opbergen is van groot belang. Bespreek samen met je kind welk opbergsysteem gaat werken. Denk bijvoorbeeld aan een opbergbakje met labels voor alle gezinsleden, een specifieke lade in een kast op zijn of haar kamer of op een memo-bord.

TIP Laat je kind zelf ervaren wat het belang is van documenteren. Het mag ook best eens een keertje fout gaan. Raakt je kind een keer iets kwijt, ondanks jullie afspraak over het ‘opbergsysteem’, dan leert hij of zij nóg sneller dat dat rondslingerende velletje papier met handige info toch echt beter meteen op die vaste plek opgeborgen kan worden om een hoop gedoe op school te voorkomen.

Dinsdag een boekbespreking, de donderdag daarop een toets topografie en twee weken later nog een werkstuk…’Pfff, hoe ga ik dat állemaal afkrijgen’ vraagt je zoon of dochter zich af. Breng om te beginnen eerst samen overzicht in de stapel werk, het blijkt dan altijd achteraf mee te vallen. Je kunt al starten met een digitale of papieren agenda om alle deadlines te koppelen aan een tijdstip. Je kunt natuurlijk ook de familieplanner gebruiken of alles bijvoorbeeld op een whiteboard schrijven samen. Zodra alles zwart op wit staat schept het meteen overzicht. Laat je kind zelf schrijven of typen, want dan beklijft alles beter.

TIP Noteer bij elke opdracht wat je kind af moet hebben en deel het werk samen in losse stukjes op. Het werk opdelen én op tijd beginnen met een planning geeft overzicht en zorgt voor een rustig hoofd. Begin ruim op tijd en plan bijvoorbeeld voor een topo-toets 4 dagen x 20 minuten leren in en 2 dagen x 30 minuten leren. Maak ook afspraken met je kind over een gezamenlijke controle of overhoring. Overleg waar hij of zij behoefte aan heeft bij het zelfstandig werken. Schrijf al jullie afspraken ook op bij jullie planning, zo kan je kind altijd alles teruglezen.

Een georganiseerde en comfortabele werkplek zet je kind meteen al op 1-0 voor bij het zelfstandig werken. Volg deze eenvoudige tips op en je kind maakt zijn of haar huiswerk fluitend:

– Deel alle spulletjes op het bureau of de werkplek in categorieën in en stop deze in aparte lades of bakjes en plak er bijbehorende labels op om duidelijk aan te geven wat waar ligt. Overzicht geeft rust.

– Zorg voor een comfortabele (bureau)stoel. Voor de wiebelaars onder ons kun je de aanschaf van een wiebelkussen overwegen om de aandachtsspanne te verlengen.

– Plaats een klok, kookwekker of stopwatch op de werkplek. Je kind kan zo zelf (leren) bijhouden hoe lang hij al bezig is en langzaam ervaring opdoen met hoeveel tijd hij of zij nodig heeft om een taak te volbrengen.

– Maak de werkplek aantrekkelijk voor je kind: Zorg voor voldoende (dag)licht en frisse lucht en wat leuke accessoires, posters, een plant…

Vooral aan het begin van je ‘huiswerk-carrière’ kan het heel ingewikkeld zijn om de aandacht erbij te houden. Voor sommigen onder ons houdt dit probleem levenslang aan; de ene persoon is nu eenmaal sneller afgeleidt dan de ander. Ga op zoek naar het juiste werktempo en zoek naar de juiste balans tussen werktijd en pauze. Zoek ook naar diverse manieren om tussentijds even te ontspannen, bijvoorbeeld in de vorm van even springen op de trampoline, een rondje rennen buiten of het eten van een energie-gevend-tussendoortje.

TIP Probeer de pomodoro-techniek van de Italiaan Francesco Cirillo eens uit samen met je kind. Gebruik hiervoor een kookwekker, de timer op je telefoon of deze online pomodoro-timer.

Dit is even een zoektocht, want het verschilt nogal per persoon hoe het brein de lesstof het beste en snelste oppakt. Dit is een kwestie van trial en error. Het is belangrijk dat je je kind goed blijft monitoren tijdens het maken van zijn of haar huiswerk. Check de eerste keren dat je kind zelfstandig werkt, indien mogelijk, regelmatig of er ook echt iets gebeurd achter dat bureau en vraag je kind wat hij of zij nodig heeft om effectief en prettig te kunnen leren. Doe suggesties als je kind er zelf niet uitkomt (muziekje op de achtergrond, of juist complete stilte, meer en kortere pauzes of juist langere tijd gefocust leren en dan klaar etc.).

TIP Heeft je kind (nog) moeite met zelfstandig werken en komt hij of zij zowat continue naar jouw toe met vragen? Blijf rustig en consequent. Het werkt doorgaans prettig voor beide partijen om duidelijke afspraken te maken over het vragen om hulp. Je kind leert het allerbeste zelfstandig te werken als je er wel bij bent op de achtergrond, maar er wel enige urgentie is om het echt zelf te moeten doen. Kijk goed naar de leeftijd van je kind en maak bijvoorbeeld de afspraak dat je kind 15 minuten alleen moet werken, daarna al zijn vragen mag stellen en jullie allebei na 5 minuten weer aan de slag gaan. Leer je kind om eerst te proberen om zelf antwoord op zijn vraag te vinden, bijvoorbeeld via Google. Oefen hier eerst uitgebreid samen mee indien nodig.

Jong geleerd is oud gedaan. Het controleren van je werk is een blijvertje voor je hele werkende leven, dus daar kun je maar beter op tijd mee beginnen. Stel je kind eens de vraag of hij het belang inziet van het controleren van een taak of opdracht. Kinderen die van snelheid houden zien het vaak meer zitten om als een speer door te gaan naar het volgende hoofdstuk. Waarom dubbel checken als ik in dezelfde tijd al weer een nieuwe opdracht kan maken?

TIP Doe samen eens de proef op de som. 1 keer huiswerk maken mét controle en 1 keer huiswerk maken (en inleveren) zonder. Ziet je kind het verschil in resultaat? En doet het nog iets voor je zelfvertrouwen als je wél controleert?

Niet alle kinderen zijn helaas zo ijverig en leergierig dat ze meteen achter hun bureau springen zodra het huiswerk binnen is. Hoe krijg je je kind nu toch gemotiveerd? Dit zal écht uit hem of haar zelf moeten gaan komen! Het is vaak een kwestie van tijd voordat het inzicht komt. Leer je kind al jong de kracht van ‘iets afmaken’. Het maakt je trots als je alles gegeven hebt wat je in je hebt; al je energie en al je toewijding. De uitkomst in de vorm van een cijfer of beoordeling is dan niets eens meer het allerbelangrijkste. Heeft je kind zijn uiterste best gedaan? Dan is er alle reden om zo trots te zijn als een pauw!

TIP Probeer je kind, op zijn eigen niveau, het grotere plaatje uit te leggen. Waarom is het eigenlijk zo belangrijk dat je je huiswerk maakt en leert om zelfstandig te werken? Leg onder andere uit dat huiswerk maken belangrijk is voor later, voor een vervolgstudie en zelfs voor je uiteindelijke baan. Het zal vast nog ongrijpbaar zijn voor veel kinderen, maar het kan sowieso tot leuke gesprekken leiden over werk, passies en interesses. Wie weet ontdekt je kind wel dat hij of zij later de beursvloer op wil en dus ineens extra zijn of haar best wil doen voor dat huiswerk voor hoofdrekenen!

Zelfstandig werken op een laptop of tablet begint een steeds grotere rol in te nemen binnen het onderwijs en dus ook in het leven van je kind. Probeer daarom zo nu en dan al te oefenen samen met je kind. Heeft je kind bijvoorbeeld vragen over een bepaald onderwerp, verwijs dan door naar de laptop en de zoekmachine. Komt je kind er alsnog niet uit, dan ben je altijd nog in de buurt om alsnog te hulp te schieten. Zodra je kind er uit zichzelf interesse voor toont en de motoriek goed is ontwikkeld, kun je ook een cursus blind typen overwegen. Je kind heeft hier zijn hele leven profijt van, dus het is een zeer waardevolle investering!

TIP Laat je (jonge) kind ook al eens volledig zelfstandig werken op SQULA. Maak samen een planning met welke vakken je kind gaat oefenen en spreek een tijdstip af waarop je kind stopt (zet eventueel een kookwekkertje aan als je kind de klok nog niet kan lezen). Evalueer samen kort hoe het ging en of het leuk was om volledig zelf te oefenen. De meeste kinderen zijn achteraf super trots als ze taken zelf volbracht hebben. De eerste stappen naar zelfstandig werken smaken vast en zeker naar meer…