Je kind voor het eerst naar school: Wat moet je weten?

Juf Shelby

Voor je gevoel was je zoon of dochter gisteren nog een baby, en ineens is daar die eerste schooldag! In deze blog neem ik je mee in mijn ervaring als mama én als kleuterjuf. Wat kun je verwachten van die eerste schooldag? Wat moet je kind al kunnen voordat het naar school gaat? Wat geef je mee in de schooltas? En hoe kun je het gesprek over de schooldag op gang brengen?

De periode tot de eerste schooldag of wen-dag

Een aantal weken voor de eerste schooldag maakten we thuis een aftelkalender. Mijn dochter werd blij van ieder kruisje dat dichter bij de grote dag kwam, maar ik vond dat de tijd véél te snel ging. Ik genoot extra van de ochtenden waarbij we niet op de klok hoefden te kijken en ze nog lekker thuis bij mij was… maar uiteindelijk brak de grote dag aan.

Om haar goed voor te bereiden, deden we de volgende dingen:

  • Zelf een broodtrommel en beker laten uitkiezen.
  • MIJN TIP: De bekers met een gewone draaidop van Mepal zijn fijn, lekken niet snel en zijn eenvoudig voor je kleuter om zelf open te maken. De Mepal-bekers met een pop-up drinktuit zijn ook handig, maar gaan bij ons thuis snel kapot. Zorg dat je meerdere setjes hebt, want je hebt elke dag een schone nodig!
  • Boeken lezen over de eerste schooldag: Aanrader: Hoi, naar school! van Vivian den Hollander – een realistisch boek over hoe het er in de meeste kleuterklassen aan toegaat.
  • Samen de website van de school bekijken: Bekijk foto’s van de leerkrachten en het klaslokaal, zodat je kind alvast een beeld krijgt van de school.
  • Langs de school fietsen en een kijkje nemen: Even zwaaien naar de juf en het toekomstige klaslokaal bekijken kan de eerste schooldag minder spannend maken.
  • Een aftelkalender maken: Door elke dag een kruisje te zetten, krijgt je kind grip op het moment waarop het écht zover is.
  • Samen gymschoenen en een leuke tas kopen: MIJN TIP: De ZEBRA-schooltassen zijn degelijk, stevig en eenvoudig open te ritsen. Misschien wat prijzig, maar absoluut de investering waard!

De eerste schooldag

De avond voor de grote dag loop ik nog even haar slaapkamer in. De tas is gepakt, haar lievelingsjurkje ligt klaar… een brok in mijn keel, wat is ze ineens groot! Ik moet haar loslaten en ga haar aanwezigheid thuis ook echt missen. Als juf heb ik talloze ouders met hun kind verwelkomd in mijn kleuterklas en dacht ik altijd dat de eerste schooldag ‘leuk’ was. Maar als mama vind ik het stiekem helemaal niet zo leuk. Ik weet dat mijn dochter veel gaat leren en zich gaat ontwikkelen, maar mijn moederhart moet dat kleine meisje nu toch loslaten. En dat maakt me, onverwacht, best emotioneel.

De volgende ochtend maken we samen fruit en broodjes klaar. Ze mag haar tas dragen en vol trots lopen we naar school. In de klas maakt een ander meisje meteen een praatje met haar en mijn dochter lijkt op haar gemak. Met een gerust hart laat ik haar achter. En geloof me… na die eerste dag is het loslaten de tweede dag al een stukje makkelijker😉.

Moeite met afscheid nemen?

Heeft je kind moeite met afscheid nemen en klampt het zich als een kleine koalabeer aan je vast? (I’ve been there… met mijn zoontje. En ik heb ook genoeg kleuters in mijn klas gehad die dit hadden!)

  • MIJN TIP: Houd het afscheid kort en bondig. Hoe langer het duurt, hoe lastiger het voor je kind wordt. Blijf niet door het raam kijken. Jij bent namelijk de trigger voor het verdriet van je kind.
  • Bedenk vooraf een duidelijke afsluiting, bijvoorbeeld: “Ik geef je nog één knuffel en dan geef ik je aan de juf.” Doe dat dan ook! Loop niet nog twee of drie keer terug.
  • Heb vertrouwen en zeg dat ook tegen je kind: “Je gaat het goed doen en ik kom je straks weer ophalen!
  • Lees een verhaal over afscheid nemen. Het boek ‘Anna mist mama’ (Kathleen Amant) hielp hier thuis enorm om ‘het elkaar missen’ bespreekbaar te maken.

    Kinderen worden meestal snel rustig zodra de les begint. Vertrouw op de juf of meester: ze weten hoe ze hiermee om moeten gaan!

    Hoe was het op school? “Weet ik niet…”

    Sommige kinderen zitten na hun eerste schooldag vol verhalen, maar veel kinderen antwoorden simpelweg met: “Weet ik niet…” of “Goed.”

    • Start rustig: In plaats van direct een vragenvuur, kun je beter zeggen: “Wat fijn om je weer te zien!
    • Kies een ontspannen moment: Tijdens een spelletje of in bad praten kinderen vaak makkelijker dan direct aan tafel.
    • Bedtijd is voor veel kinderen een goed moment: Veel kinderen vertellen pas op bed over hun dag, ze hebben dan eerst de tijd gehad om de dingen te verwerken.
    • Maak het visueel: Na de eerste schooldag heb ik mijn dochter het boek ‘Slaapklets‘ gegeven. Een boek wat op speelse wijze met behulp van smileys de dag op school nabespreekt met iedere dag een leuke oefening om de dag rustig af te sluiten met een spelletje of ontspanningsoefening.

    Wat moet je kind kunnen voordat hij naar school gaat?

    Je kind gaat naar school om daar te gaan leren, dus er is geen checklist waaraan het ‘moet’ voldoen. Maar sommige basisvaardigheden zijn handig om alvast te oefenen:

    • Zelf de jas aan- en uittrekken (de rits helemaal dichtdoen mag nog een leerpuntje zijn).
    • Zelf schoenen aan- en uittrekken en de tas op de rug doen.
    • Zelf kleding aan- en uittrekken voor de gymles (de juf helpt uiteraard als dat nodig is).
    • Zelf naar het toilet gaan en zichzelf afvegen (billen afvegen moet je kind ook zelf kunnen!).
    • Meehelpen met het maken van fruit en brood en leren hoe de drinkbeker open/dicht moet (Vooral het dicht maken van de beker is handig om aan te leren: om lekkende bekers met restjes drinken na een schooldag te voorkomen 😉)

    Wat geef je je kind mee naar school?

    MIJN TIP: Kies een wat grotere rugzak (bijvoorbeeld de ZEBRA maat M), zodat er voldoende ruimte is om gemaakte knutselwerkjes in te doen en je kind niet met zijn armen vol met spullen dagelijks naar buiten loopt.

    • Naam en telefoonnummer van papa en/of mama (ook handig als je kind ergens gaat spelen!).
    • Extra kleding als je kind nog wel eens een ongelukje heeft.
    • Bekers en bakjes – allemaal voorzien van een naamsticker!
    • Gymschoenen – ook voorzien van naam!

    Wat doe je in de broodtrommel?

    Op school krijgen de hersenen van je kind veel prikkels en drukte te verwerken. Voeding die de hersenen de juiste brandstof geeft is naar mijn idee dus belangrijk! Zelf ben ik daarom voorstander van bewust gezonde voeding (en ja mijn kids mogen thuis gerust een snoepje of suikerproducten hoor! Maar standaard iets om te snoepen naar school meegeven doe ik liever niet). Ik vind voeding die verzadigd en gezond is een meerwaarde. Ik kies bijvoorbeeld voor:

    • 2 volkoren boterhammen met iets eiwitrijks, zoals kipfilet, 100% pindakaas of kaas.
    • Gezonde snack zoals een gekookt eitje, stukjes avocado, paprika, tomaat of komkommer.
    • MIJN TIP: Gebruik plastic ijsblokjes in de broodtrommel om eten gekoeld te houden op warme dagen!
    • 2 drinkbekers bij een continurooster: Eén voor het fruitmoment en één voor de lunch. Hierdoor is het voor je kind makkelijk te doseren en te verdelen hoeveel hij bij ieder eetmoment moet drinken.
    • Op de website van het Voedingscentrum vind je nog meer inspiratie voor gezonde schoollunches.

    Doe de bekers ook niet té vol. Dit geldt voor de broodjes; kies dezelfde hoeveelheden als je kind thuis eet en houd er rekening mee dat je kind vaak (helaas) kort de tijd heeft om zijn lunch op te eten (en veel afleiding heeft tijdens het lunchen om wat langzaam te eten). Het is dan fijn dat het je kind wel lukt om de trommel op tijd leeg te krijgen.

    Verwerking van het naar school gaan

    In de eerste maanden dat mijn dochter naar school ging merkte ik wel dat het een intense periode was voor haar. Soms had ze ineens toch behoefte aan een middagslaapje. Of wilde ze gewoon even rustig op de bank liggen. Bewust planden we niet te veel activiteiten in de weekenden. Persoonlijk zou ik dus niet gelijktijdig met de eerste school periode andere nieuwe dingen oppakken zoals starten met zwemles of een nieuwe hobby. Daarnaast merkte ik dat wandelend of met de fiets naar school gaan een mooie manier was om de indrukken van de schooldag langzaam los te laten.

    Tot slot:

    De eerste schooldag is een mijlpaal, zowel voor je kind als voor jou. Het voelt misschien als een grote stap, maar bedenk dat je kind hiermee een prachtige nieuwe fase ingaat. Nieuwe vriendjes, spelenderwijs leren en stap voor stap zelfstandiger worden, het hoort er allemaal bij.

    Gun je kind (en jezelf) de tijd om te wennen. Geniet nog even lekker van de relaxte ochtenden voordat je straks dagelijks om 08:25 aan het hek moet staan.
    Voor je het weet, rent je kleuter enthousiast de school in zonder om te kijken. En terwijl jij nog even blijft staan, beseffend hoe snel de tijd gaat, weet je: het komt helemaal goed 🙂

    Deze blog is geschreven door Shelby Vos-van Andel – Juf Shelby | Bachelor of Education PABO | Master SEN (MSEN) intern begeleider en gedragsspecialist in het basisonderwijs.