Veilig naar school lopen

Omdat je kind in zijn verdere leven veelvuldig te maken krijgt met het verkeer, begin je misschien al vroeg om hem hier het nodige over bij te brengen. Een van de eerste dingen die ouders hun kind willen leren, is hoe zij zich moeten gedragen in het verkeer. Niet gek, want je kind leert zo de basis van de verkeersregels.

Begrijpt je kind al snel wat er van hem verwacht wordt? Dan denk je misschien dat je hem prima zelf naar school kunt laten lopen. Toch is dit geen uitgemaakte zaak, want kinderen vinden het vaak lastig om kennis over het verkeer in de praktijk toe te passen. Dit geldt vooral voor kinderen jonger dan 6 jaar.

Kinderen kunnen zich in het verkeer bovendien nogal onvoorspelbaar gedragen. Dit komt doordat ze moeite hebben om zich te concentreren. Aangezien er nogal veel prikkels zijn in het verkeer, kan je kind hierdoor afgeleid worden. Het gevolg hiervan is dat hij mogelijk moeite heeft om de juiste beslissingen te nemen. Vandaar dat het regelmatig gebeurt dat een kind ineens de weg op schiet, zelfs als er een auto aankomt.

Als ouder moet je je bovendien beseffen dat het reactievermogen van je kind (veel) minder goed is dan dat van jou. Laat jij je kind naar school lopen en moet hij bijvoorbeeld een gevaarlijk kruispunt oversteken? Dan kan hij niet of te laat reageren als er ineens een auto aan komt die hij niet gezien heeft. Vandaar dat kinderen een grotere kans hebben om betrokken te raken bij een verkeersongeval, zeker als ze te voet zijn.

Om ervoor te zorgen dat je kind gezond blijft, is het belangrijk dat hij aan zijn dagelijkse hoeveelheid beweging komt. Dit kun je onder meer bereiken door je kind naar school te laten lopen. Toch worden kinderen liever met de auto gebracht. Ze hoeven zichzelf dan immers niet in te spannen, zijn (veel) sneller op school en zitten altijd warm en droog.

Wil je dat je kind naar school loopt, maar ziet hij dat zelf niet zitten? Probeer hem dan toch zover te krijgen dat hij te voet naar school gaat. Veel ouders weten alleen niet hoe zij hun kind stimuleren om naar school te lopen. Het begint allemaal met het uitstippelen van een veilige route. Als je kind een groot deel van de route langs een drukke weg loopt, voelt hij zich misschien niet veilig. In dat geval is hij minder snel geneigd om de benenwagen te nemen dan wanneer hij de hele weg over de stoep en/of een vrijliggend fietspad loopt.

De sociale omgeving speelt ook een belangrijke rol als jij je kind wilt stimuleren om lopend naar school te gaan. Als er meer klasgenootjes van je kind te voet naar school komen, vindt hij het misschien minder erg om te lopen. Probeer de looproute naar school ook eens wat leuker te maken voor je kind. Laat hem bijvoorbeeld samen met een buurtgenootje lopen, dat is leuker dan alleen.

De makkelijkste en snelste manier om je kind naar school te brengen, is met de auto. Veel ouders kunnen de verleiding maar moeilijk weerstaan, zeker als het regent of koud is. In de auto zit je immers warm en droog. Toch is het beter voor je kind – en jezelf – om te lopen of fietsen naar school. Jullie zitten dan immers niet stil, maar zijn juist actief bezig. Laat je bovendien niet leiden door het weer. Tegen de kou kun je je kleden en met een paraplu blijf je droog.

Heb je niet veel tijd om je kind naar school te brengen? Dan pak je misschien de auto. Het is alleen niet altijd zo dat het je minder tijd kost als je je kind met de auto naar school brengt. Zeker in een stad ben je soms zelfs langer onderweg. Als de stoplichten tegenzitten of er veel verkeer op de weg is, is lopen soms (veel) sneller.

Zie je inmiddels in waarom het goed is voor je kind om naar school te lopen? Dan ben je misschien van plan om de auto voortaan te laten staan. Dit is een goede ontwikkeling, maar vergeet niet om aan de veiligheid te denken. Het is immers belangrijk dat je kind veilig naar school kan lopen. De onderstaande 11 tips helpen je hier een handje bij.

Voetgangers zijn extra kwetsbaar in het verkeer. Daarom is het belangrijk dat je kind goed zichtbaar is als hij naar school loopt. Je verkleint op deze manier namelijk de kans dat hij aangereden wordt door een fiets, scooter, motor, auto of bus. 

Om ervoor te zorgen dat je kind goed zichtbaar is voor andere verkeersdeelnemers, laat je hem een fluorescerend hesje dragen als hij naar school loopt. Doe dit zeker als hij in de schemer of het donker naar school loopt. Als je kind zo’n hesje draagt, zien andere verkeersdeelnemers je kind al op meer dan 100 meter afstand. Draagt je kind donkere kleding? Dan is hij pas op 20 meter afstand zichtbaar. Zorg bovendien voor werkende en goed zichtbare verlichting als je kind in de schemer of het donker naar school loopt. 

Als je kind niet bijzonder groot is, komt hij misschien niet boven geparkeerde auto’s of bosjes uit. Daarnaast kan hij in de dode hoek terechtkomen. Het gevolg hiervan is dat andere verkeersdeelnemers hem mogelijk niet zien. Vertel je kind dat hij hier rekening mee moet houden en leer hem hoe hij zijn zichtbaarheid in dit soort situaties kan vergroten.

Het perspectief van kinderen is anders dan dat van volwassenen. Dit komt vooral door het verschil in lengte. Ze hebben minder overzicht dan jij, waardoor ze minder goed in kunnen schatten of een bepaalde situatie in het verkeer wel of niet gevaarlijk is. Kinderen die in een straat spelen waar veel auto’s geparkeerd staan, kunnen rijdend verkeer over het hoofd zien. Bovendien is het voor een kind vaak lastig in te schatten hoe hard een auto rijdt en of een automobilist hem wel of niet ziet.

Heeft je kind moeite met het inschatten van verkeerssituaties? Dan vind je het misschien niet prettig om hem naar school te laten lopen. Besluit niet direct om je kind dan maar met de auto te brengen, maar leer hem het verkeer inschatten en ernaar te handelen. Als je hier al op jonge leeftijd mee begint, is de kans groot dat je kind straks veilig naar school kan lopen.

Voordat jij je kind naar school laat lopen, is het belangrijk dat hij de verkeersregels kent. Hierdoor weet hij straks bijvoorbeeld wanneer hij moet stoppen en wanneer hij voorrang heeft. Als je wilt dat je kind de verkeersregels leert, kun je een boek voor hem kopen waarin de belangrijkste regels worden uitgelegd. Het kan handig zijn om je kind te helpen met leren, want hij begrijpt waarschijnlijk niet alles. Laat je hem zijn eigen gang gaan? Dan interpreteert hij een regel misschien verkeerd en dat kan grote gevolgen hebben als hij naar school loopt. 

De basis van de verkeersregels kan je kind uit een boek of op het internet leren, maar het is belangrijk dat hij ze in de praktijk ook goed toepast. Beperk je daarom niet alleen tot theorie, maar neem hem ook mee de straat op. Wandel bijvoorbeeld samen een rondje door de wijk en laat je kind hierbij het voortouw nemen. Probeer zo weinig mogelijk in te grijpen, want je wilt straks ook dat hij zichzelf redt als hij lopend naar school gaat. Als hij zich niet aan de regels houdt, grijp je wel direct in. Doe je in zo’n situatie niets? Dan maakt je kind deze fout misschien vaker. 

Je hoeft uiteraard geen boek te kopen om je kind de basis van de verkeersregels bij te brengen. Dit kan namelijk ook door hem tijdens een wandeling, een fietstocht of een ritje in de auto te vragen om op de verkeersborden te letten. Zodra hij zo’n bord ziet, vraag je hem of hij weet wat het betekent. Heeft hij geen idee? Verklap het dan niet direct, maar laat hem raden. Help hem eventueel een handje als hij er echt niet uitkomt. Doe dit ook bij andere verkeersborden. Je vergroot zo namelijk de kans dat je kind veilig op school aankomt. 

Gaat je kind lopend naar school? Dan neemt hij waarschijnlijk de kortste route. Hij is zo weliswaar snel op school, maar de kortste route is niet altijd de veiligste. Als je kind voornamelijk langs een (drukke) weg loopt, is lopen naar school niet bepaald veilig. Laat je kind daarom niet zelf de route bepalen, maar stippel er eentje voor hem uit.

Wie bezig is met het uitstippelen van een looproute naar school, kan zich het beste laten leiden door de veiligheid. Kies bijvoorbeeld voor een route die grotendeels door woonwijken loopt. Je kind kan dan op de stoep lopen en dat is een stuk veiliger dan op een fietspad of in de berm van een (drukke) weg.

Denk je dat je een geschikte route gevonden hebt? Leg deze dan altijd eerst zelf af en let hierbij goed op de omgeving. Mogelijk ontdek je onderweg dingen die je toch niet aanstaan of misschien is de verkeerssituatie gewijzigd. Stippel in dat geval een andere route uit en leg ook deze zelf af. Laat je kind hem pas ‘uittesten’ als je er zelf volledig achter staat. 

Een kind ziet zijn ouders als voorbeeld. Dit is iets om rekening mee te houden als je wilt dat hij veilig naar school loopt. Steek je zelf de weg over zonder te kijken? Of schiet je nog even snel voor een auto langs? Dan is de kans groot dat je kind dit ook gaat doen. Geef daarom altijd het goede voorbeeld. Kijk je netjes naar links en rechts voordat je oversteekt en wacht je met oversteken tot er geen verkeer meer in de buurt is? Dan neemt je kind dit gedrag waarschijnlijk van je over. De kans dat hij veilig op school aankomt, is zo een stukje groter dan wanneer je het slechte voorbeeld geeft.

Wil jij je kind naar school laten lopen? Zorg er dan voor dat hij op tijd vertrekt. Als je kind aan de late kant is, moet hij zich misschien haasten om op tijd te komen. Om tijd te winnen, rent hij misschien naar school in plaats van rustig te lopen. Hier zitten risico’s aan, want in alle haast kan je kind bijvoorbeeld een auto over het hoofd zien als hij de straat oversteekt. Laat je kind daarom altijd op tijd vertrekken als hij te voet naar school gaat. Twijfel je of je kind nog op tijd kan komen? Laat hem dan op de fiets gaan of breng hem voor één keer met de auto.

Wie zijn kind veilig naar school wil laten lopen, kan zich ook aanmelden als VVN verkeersouder. Je helpt dan mee om de verkeersveiligheid rondom de school van je kind te verbeteren. Verkeersouders van Veilig Verkeer Nederland organiseren onder andere activiteiten gericht op verkeer voor leerlingen en denken mee over veilige routes van huis naar school en vice versa. 

Vind je de omgeving rondom de school niet bepaald veilig? Dan laat jij je kind waarschijnlijk niet naar school lopen. Zonde, want je kunt er zelf iets aan doen. Geef gevaarlijke verkeerssituaties bijvoorbeeld door aan het Participatiepunt van Veilig Verkeer Nederland of de gemeente waarin je woont. Vraag ouders van andere kinderen vooral ook om onveilige verkeerssituaties door te geven. Mogelijk wordt er dan sneller iets gedaan om de omgeving van de school veilig(er) te maken, waardoor je kind alsnog lopend naar school kan.

Als je kind in groep 7 of 8 van de basisschool zit, is de kans groot dat hij meedoet aan het Verkeersexamen van VVN. Je kind krijgt eerst een theorie-examen over onder meer de verkeersregels. Daarna gaat hij naar buiten om te laten zien dat hij het geleerde ook in de praktijk weet te brengen. Ondanks dat dit examen vaak op de fiets wordt afgelegd, helpt het je kind om veilig naar school te lopen. Hij kent de verkeersregels en ontdekt hoe andere weggebruikers zich gedragen.

Omdat er gevaarlijke situaties kunnen ontstaan in het verkeer, loop je misschien met je kind mee naar school. Je kunt hem zo in de gaten houden en beschermen als dat nodig is. Zodra je kind eenmaal wat ouder is, wil hij misschien niet meer dat je met hem meeloopt. Maar vanaf welke leeftijd mag een kind alleen naar school lopen? Dit is lastig te zeggen, want er is niet zoiets als een vaste leeftijd voor. Toch doe je er goed aan om in ieder geval tot het achtste levensjaar mee te lopen. Jongere kinderen zijn immers nog niet in staat om verkeersrisico’s te begrijpen en in te schatten.

Of het verantwoord is om je kind alleen naar school te laten lopen, hangt ook af van zijn verkeersvaardigheden. Kent hij zo’n beetje alle verkeersborden en heb je daarnaast veel met hem in de praktijk geoefend? Dan is je kind waarschijnlijk in staat om de route naar school veilig te voet af te leggen.

De leeftijd is een goede leidraad om te bepalen of je kind alleen naar school kan lopen, maar het is zeker niet het enige waar je op moet letten. Kijk bijvoorbeeld ook naar de omgeving. Woon je in een rustig dorp waar het niet stikt van de auto’s? Dan durf je het misschien eerder aan om je kind alleen naar school te laten lopen dan wanneer je in een stad woont.

Veel ouders vinden het lastig om in te schatten of hun kind alleen naar school kan lopen. Om jou een handje te helpen, lees je hieronder welke vaardigheden kinderen op specifieke leeftijden hebben met betrekking tot het verkeer. Hopelijk kun je hierdoor beter bepalen of je kind alleen naar school kan lopen of dat het beter is om toch nog met hem mee te lopen.

Kinderen tot 5 jaar zijn zich nog niet bewust van gevaar in het verkeer. Daarnaast zijn ze nog niet in staat om in te schatten of een voertuig rijdt of stilstaat. 

Kinderen van 6 jaar raken snel afgeleid, waardoor ze zich niet kunnen focussen op de verschillende situaties die zich in het verkeer afspelen.

Kinderen van 7 jaar kunnen onderscheid maken tussen links en rechts. Dit stelt ze in staat om de rijrichting van verkeersdeelnemers in te schatten. 

Kinderen van 8 jaar hebben een goed ontwikkelde geluidswaarneming, waardoor ze in staat zijn geluiden te lokaliseren. Bovendien worden ze steeds beter in het inschatten van snelheid en afstand. Hun gezichtsveld is ook breder, waardoor ze gevaar eerder aan zien komen. 

Kinderen van 9 jaar kunnen gevaarlijke situaties inschatten en weten hoe zij zich oriënteren in het verkeer. De kans dat ze betrokken raken bij een ongeval is hierdoor een stuk kleiner. 

Kinderen van 11 jaar zien niet alleen meer wat er voor ze gebeurt, maar krijgen ook steeds meer mee van het verkeer achter ze. Het inschatten van verkeerssituaties gaat ze hierdoor een stuk beter af.

Kinderen van 14 jaar kunnen zelfstandig en veilig aan het verkeer deelnemen. De reactiesnelheid en het inschattingsvermogen is nog wel volop in ontwikkeling, waardoor ze op dit gebied nog minder ontwikkeld zijn dan volwassenen.

Woont je kind op een paar kilometer afstand van zijn school? Dan vind je het misschien te ver om hem te laten lopen. Dit betekent niet dat je je kind maar met de auto moet brengen, want hij kan ook fietsend naar school. Kinderen die lopend of fietsend naar school gaan, komen vaak aan hun dagelijkse hoeveelheid beweging.

Als je kind met de fiets naar school gaat, is het net zo belangrijk dat hij weet hoe hij zich in het verkeer moet gedragen. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar lang niet alle kinderen weten hoe ze veilig fietsen. Wil jij dat je kind veilig van en naar school gaat op zijn tweewieler? Op de onderstaande pagina heeft Squla de belangrijkste (basis)verkeersregels en tips voor een veilige fietstocht op een rijtje gezet.

Veilig naar school fietsen →

Leren fietsen →