Apostrof

De apostrof is een leesteken in de vorm van een kommaatje bovenaan de regel (’). Een zelfstandig naamwoord kan bijvoorbeeld een apostrof s (’s) krijgen als je kind deze omzet van enkelvoud naar meervoud. In dat geval vind je de hoge komma aan het eind van een woord, maar hij kan ook aan het begin staan (’s ochtends, ’s nachts). Lang niet ieder kind weet wanneer en hoe hij een apostrof gebruikt. Geldt dit ook voor jouw kind? Help hem dan een handje om dit leesteken onder de knie te krijgen. Op deze pagina lees je alles over de apostrof en kan je kind ermee oefenen.

Aantal regels en voorbeelden

Sommige kinderen plaatsen een apostrof op gevoel. Je kind kan een woord zo op de juiste manier schrijven, maar de kans is groter dat hij voor de verkeerde schrijfwijze kiest. Daarom is het handig als je kind de apostrofregels kent. Leer je kind dat het meervoud van een zelfstandig naamwoord dat eindigt op een -a, -i -o, -u of -y vaak een apostrof s krijgt. Dit leesteken zorgt ervoor dat een woord in het meervoud op de juiste manier uitgesproken wordt. Plakt je kind de s aan het woord vast? Dan leidt dit vaak tot een verkeerde uitspraak. Een zelfstandig naamwoord dat in het enkelvoud op een e eindigt, is een uitzondering. Hier schrijft je kind geen apostrof s, maar komt de s direct aan het woord vast.

Enkelvoud

Meervoud

Pyjama

Pyjama’s

Polo

Polo’s

Hobby

Hobby’s

Vitrine

Vitrines 

Manege

Maneges

Bovenstaande regels gelden niet altijd. Zo las je dat zelfstandige naamwoorden waarvan het enkelvoud op een -y eindigt, in het meervoud komma s krijgen. Bij ‘cowboy’ is dit niet het geval. Hier wordt de s namelijk aan het woord vastgeplakt: cowboys. De y staat hier na een klinker, waardoor hij als /j/ wordt uitgesproken. 

Situaties waarin je apostrof gebruikt

Wanneer gebruik je wel een apostrof en wanneer niet. Als jij je kind wilt helpen om dit leesteken op de juiste manier te gebruiken, moet je weten dat er verschillende situaties zijn waarin je een apostrof gebruikt. Hieronder worden ze één voor één toegelicht. 

  1. Zelfstandig naamwoord op s-klank

Er volgt alleen een apostrof als een zelfstandig naamwoord op een s-klank eindigt. De extra s blijft in dat geval achterwege. 

  • Chris’ tas is kapot.
  • Thomas’ opa is overleden.
  1. Verkleinwoord eindigend op y

Er volgt een apostrof als een verkleinwoord eindigt op y en voorafgegaan wordt door een medeklinker. Als er een klinker voor de y staat, schrijft je kind het woord zonder apostrof. 

  • hobby wordt hobby’tje
  • baby wordt baby’tje
  • cowboy wordt cowboytje
  1. Losse letters die verkleind worden

Er volgt een apostrof als woorden die uit cijfers en/of losse letters bestaan verkleind worden.

  • wc’tje
  • A4’tje
  • tv’tje
  1. In het midden van een woord

Er wordt een apostrof gebruikt als twee bij een samentrekking van één of meerdere woorden.

  • m’n (mijn)
  • z’n (zijn)
  • zo’n (zo een)

Het gebruik van komma s ofwel apostrof ‘s

Een komma s kan op verschillende plekken in een woord gebruikt worden. Je ziet ze aan het eind van een woord, maar dit leesteken kan ook aan het begin staan. Hieronder lees je meer over de mogelijkheden. 

Begin van een woord

Komma s staat vaak aan het einde van een woord, maar kan ook aan het begin van een woord staan. Woorden als ‘s ochtends, ‘s middags, ‘s avonds en ‘s nachts zijn hier voorbeelden van. Hier wordt een apostrof s gebruikt omdat er eigenlijk het woord ‘des’ hoort te staan. Dit woord wordt vaak afgekort tot komma s. In zinnen die beginnen met een apostrof krijgt niet het eerste maar het tweede woord een hoofdletter. Voorbeeld: ‘s Morgens eten we brood.

Aan het einde van een woord

Er zijn in het Nederlands niet veel woorden die voorafgegaan worden door apostrof s. Je kind komt ze daarentegen wel vaak tegen aan het einde van een woord. Zo wordt er bijvoorbeeld komma s geschreven om aan te geven dat iets van iemand is. Hieronder volgen een aantal voorbeeldzinnen. Woorden die op een -e eindigen, zijn wederom een uitzondering. 

  • Miranda’s fiets is gestolen.
  • Freddy’s auto doet het niet meer. 
  • Lindes vriend heeft het uitgemaakt.

Oefenen met apostrof

Weet je kind niet precies wanneer hij een apostrof gebruikt? Ga dan samen met hem aan de slag. Het is namelijk belangrijk dat je kind weet hoe hij woorden met komma s schrijft. Op Squla kan je kind op een leuke manier oefenen met een apostrof. Hij zoekt bijvoorbeeld uit welk woord met apostrof gevormd kan worden met de letters die door elkaar gehusseld zijn. Daarnaast wordt je kind uitgedaagd om het juiste antwoord te vinden op quizvragen over een apostrof. Op Squla oefent je kind op een leuke manier met het gebruik van de apostrof! 

FAQ – Apostrof

Je kind gebruikt een apostrof om een verkeerde uitspraak te voorkomen. De aa-klank in ‘Panda’s’ wordt een a-klank als er geen apostrof gebruikt wordt (‘pandas’). Dit is ook het geval bij woorden als ‘hobby’tje’ en ‘A4’tje’.

Je kind gebruikt een apostrof onder meer als een zelfstandig naamwoord eindigt op een s-klank (Lies’ fiets) of als een verkleinwoord eindigt op -y met daarvoor een medeklinker (hobby’tje). Ook na losse letters die verkleind worden volgt een apostrof (wc’tje). Verder wordt een apostrof gebruikt als  vervanging van het woord ‘des’ (‘s nachts).

Een apostrof wordt vaak aan het einde van een woord gebruikt, maar kan ook aan het begin van een woord staan. Als dit leesteken aan het begin van een woord staat, vervangt het vaak een ander woord. Zo schrijft je kind bijvoorbeeld ‘s avonds’ in plaats van ‘des avonds’.

Nee, je kind schrijft geen komma s als een woord eindigt op een s-klank. Bij zo’n woord volgt namelijk alleen een hoge komma ‘Thijs’ fiets is kapot’ en ‘Mees’ oma is lief’.

Er zijn verschillende manieren waarop je kind kan oefenen met apostrof. Dit kan door op school om extra oefenstof te vragen, maar online oefenen is ook mogelijk. Online leert je kind vaak aan de hand van quizzen en games. Dit maakt het leren leuker en zo wordt het makkelijker om met de apostrof te oefenen.