Alle kinderen zijn wel eens echt boos van tijd tot tijd; het kan je als ouder tot wanhoop drijven. Vooral als de woede uitbarsting in het openbaar plaatsvindt en je met het zweet op je voorhoofd je kind tot rust probeert te manen. In dit blog een korte uitleg over hoe woede bij kinderen werkt en een aantal tips om beter met een boos kind om te gaan. Inclusief gratis printable van De Boze Wolk; een tool om je kind zijn boosheid te leren reguleren.
Hoe werkt boosheid bij kinderen?
De uiting van boosheid en de hevigheid daarvan heeft alles te maken met het karakter van je kind. Temperamentvolle kinderen uiten hun boosheid meestal heel fysiek en uitbundig, waar kinderen met minder temperament sneller geneigd zijn om de rust op te zoeken door zich terug te trekken en naar binnen te keren. Woede-uitbarstingen zijn een teken van onbehagen bij je kind: je kind voelt zich niet goed. Dit onveilige en onaangename gevoel kan door uiteenlopende redenen zijn ontstaan: o.a. angst, onzekerheid, frustratie, overprikkeling, verdriet, negatieve emoties van anderen of door het gemis van anderen. Belangrijk is om altijd te onthouden dat een kind heel puur is in zijn uitingen en nooit slechte intenties heeft, iemand opzettelijk wil kwetsen of iemand expres pijn wil doen. Je kind kan simpelweg zijn gevoel van onbehagen (nog) niet anders uiten en boosheid is daarom altijd een letterlijke schreeuw om hulp en/of aandacht.
(Je eigen) boosheid de baas
Je eigen reactie op een woede-uitbarsting en je eigen manier van omgaan met frustratie, angst of irritatie verdienen eerst extra aandacht. Je kind ziet jouw gedrag als de norm, dus kijk eerst eens goed naar hoe jij zelf omgaat met gevoelens van boosheid. Ben je geneigd snel te schreeuwen of te schelden, wees dan niet verbaasd dat je kind ook deze neiging heeft ontwikkeld. Vooral als je zelf een temperamentvol mens bent en je ouder bent van een temperamentvol kind, kan boosheid en de omgang daarmee een grote uitdaging zijn. Ga niet tot het uiterste, blijf wel dicht bij jezelf; je hoeft geen perfect mens te worden; indien je een keer je geduld verliest en toch schreeuwt tegen je kind, herpak jezelf dan meteen en zeg sorry tegen je kind. Je kind waardeert je oprechtheid en zal begrijpen dat jij het als ouder afkeurt om tegen elkaar te schreeuwen.
Tips om een boos kind te helpen
- Het enige wat een boos kind nodig heeft tijdens en/of na een woede-uitbarsting is aandacht. Praten over de woede-uitbarsting is (nog) niet mogelijk voor jonge kinderen, dus de beste manier is aandacht in de fysieke vorm; knuffelen, stoeien, samen lachen. Jij weet zelf het beste wat je kind fijn vindt en waardoor de ontspanning en het gevoel van veiligheid terug zullen komen.
- Zorg ervoor dat je altijd iets bij je hebt van eten of drinken. Een flesje water is vaak al voldoende. Overhandig je kind meteen een flesje water na zijn woede-uitbarsting; het flesje zorgt in de eerste plaats voor afleiding en het drinken van het water geeft een time-out en heeft een verfrissend effect, waardoor je kind sneller uit zijn emotie kan/wil stappen.
- Je eigen reactie is goud waard. Zodra jij reageert vanuit gevoelens van machteloosheid of frustratie, zal je kind zich nog onveiliger gaan voelen en is er een grote kans dat de woede-uitbarsting aan zal houden of langzaam door zal sluimeren. Je kind wil hulp, want hij kan zichzelf niet helpen. Het geven van straf, in de vorm van een boze reactie op zijn gedrag, zal jullie alleen maar verder uit elkaar drijven en ervoor zorgen dat jullie allebei langer dan nodig in deze boosheid blijven hangen.
- De oplossing zit in het herstellen van het contact. Het is goed om even kort je eigen gevoel te uiten; leg uit waarom jij het moeilijk vond om je kind zo te zien. Leg ook beknopt en duidelijk uit, indien nodig, waarom je bepaald gedrag afkeurt (omdat dit bijvoorbeeld niet fijn is voor andere mensen). Vertel je kind dat je altijd onvoorwaardelijk van hem houdt, ook als hij boos is. Ga daarna over op het herstellen van het contact, door iets te doen wat je kind prettig vindt; samen een spelletje doen, even kletsen of knuffelen. Dit hoeft niet lang te duren, zolang dit moment er maar voor zorgt dat de lucht geklaard is en ‘de boze wolk’ helemaal verdwenen is.
Gebruik onderstaande, gratis te downloaden, poster om een boos kind te helpen bij het beter begrijpen van zijn eigen boosheid. Vraag tijdens een (of bij een naderende) woede-uitbarsting eens hoe dicht je kind zit bij ‘De Boze Wolk’. Door samen naar de poster te kijken leert je kind zijn eigen gevoelens beter te herkennen en te signaleren, wat ervoor kan zorgen dat je al eerder in zou kunnen grijpen met een ‘herstelmomentje’.
Verdrijf die boze wolk en laat de zon weer schijnen samen!
