VAKANTIE-HEIMWEE
Het is helaas onvermijdelijk dat de meeste ouders ergens in de zomervakantie ook weer zelf aan de slag moeten. Op die bewuste eerste werkdag kan er zomaar een heimwee-gevoel ontstaan naar de vakantie. Wat was het toch fijn om zoveel tijd samen door te brengen. Je zag van dichtbij hoe je kinderen mentaal en fysiek gegroeid zijn. Je denkt dankbaar en vol heimwee terug aan die heerlijke ijsjes samen, die wandeling door de bergen of langs het strand, de eindeloze frisse duiken in het zwembad, samen tot laat in de avond kaarten of kletsen bij kaarslicht…Geniet gerust even na, maar focus dan vooral meteen weer op die heerlijke structuur die komen gaat in die eerste schoolweek. Er komt weer rust in huis of op je werk (zalig ook wel toch?!).
HET NIEUWE-SCHOOLJAAR-NESTELDRANG-GEVOEL
Bekend bij vele moeders: het nestel-drang-gevoel als je zwanger bent. Je ontpopt je in een mum van tijd tot een monster dat prat gaat op to-do-lijsten. Je plant en organiseert en voelt een drang om alle benodigde spullen aan te schaffen die het toekomstige gezinslid een gewéldige start zullen geven. Velen van ons dachten dat dit bij elk kind slechts een eenmalige episode was. Niets is echter minder waar. Elk jaar aan het einde van de zomer wordt dit monster weer wakker. Het pusht je om online te shoppen voor die eerste schoolweek. Het laat je net zo lang zoeken totdat je online die ene rugzak hebt gevonden die jouw kind een extra dosis comfort en zelfvertrouwen zal geven. Het dwingt je tot het grondig uitmesten van de kinderkamer(s), vaak helaas zonder hulp van partner of kind in kwestie. Maar ach, je weet waar je het voor doet. Je hebt alles over voor een gelukkige kroost en voor een gerust gemoed in een schoon en opgeruimd ‘nest’!
TIP
Probeer je kind te betrekken bij de voorbereidingen op het nieuwe schooljaar. Maak je to-do-lijst eens sámen met je kind/kinderen. Wat komt er allemaal bij kijken? Hoe kun je je naast het klaarleggen of aanschaffen van schoolspullen ook mentaal voorbereiden op een nieuw schooljaar? En hoe heeft je kind de vakantie ervaren? Met wat voor gevoel sluit hij of zij de vakantie af? Je kind leert op deze manier de waarde van plannen en voorbereiden en het belang van het bewust afsluiten van periodes.
HET SLAAP-ISSUE
Ontpopt jouw kind zich in de zomervakantie ook razendsnel tot een extreme versie van avond-mens en uitslaper? In de zomer veranderen doorgaans bij iedereen de slaaptijden wel enigszins. Hoe krijg je die kids nu toch weer in dat schoolritme voordat die eerste schoolweek begint?
TIPS
- Gaat je kleuter voor de allereerste week naar school? Jullie kunnen extra gebaat zijn bij het ouderwetse ‘rust, reinheid en regelmaat’-principe. Je kind kan de eerste weken erg moe uit school komen. Het kan dan voor sommige kinderen fijn zijn in alle rust thuis alle nieuwigheden te verwerken. Een power-napje kan nog een goede ondersteuning zijn, eventueel in combinatie met het doseren van speel-afspraakjes.
- Voor de oudere kinderen van groep 3 tot en met groep 8 zijn er twee eenvoudige manieren om het slapen na de zomer weer wat in balans te krijgen:
Optie 1: je begint 1 á 2 weken voor de eerste schooldag met het langzaam afbouwen van de ‘late’ bed-tijden. Combineer dit met een verhaaltje (of even kletsen samen voor de oudere kinderen) voor het slapengaan, een rustgevende meditatie of een ontspannend muziekje.
Optie 2: je gaat voor de harde weg. Niks afbouwen, niks rustig kletsen of ontspannen voor het slapengaan. Jullie gaan gewoon door in het zomer-ritme. De energie die de eerste schoolweek kost zal er uiteindelijk vanzelf toe leiden dat je kind er zelf op aanstuurt om eerder naar bed te gaan. Zo niet, dan heb jullie altijd optie 1 nog 😉.
DE JE-KUNT-HET-IK-GELOOF-IN-JE-PEPTALK
Als de eerste schooldag weer in zicht komt dan kan de onzekerheid bij sommige kinderen opspelen. Is het de allereerste schooldag voor je kind? Is je kind blijven zitten? Zijn jullie verhuisd, of dient de middelbare school zich aan? Een nieuwe situatie brengt spanning met zich mee. Je kind kan namelijk nog niet overzien hoe anders de situatie en de dynamiek zullen zijn ten opzichte van wat hij of zij gewend was. Een goede voorbereiding kan van enorme waarde zijn voor je kind.
TIPS
- Gaat je kind naar een nieuwe school door bijvoorbeeld een verhuizing? Fiets samen naar de nieuwe school. Laat je kind daarna (als de leeftijd dat al toelaat) dezelfde route eens alleen naar school fietsen.
- Stimuleer je kind om alvast een keer af te spreken met een nieuwe klasgenoot voordat de eerste schoolweek begint.
- Het is heel waardevol om angsten bespreekbaar te maken en ook aan te geven dat het ok is om je even zo te voelen. Hij of zij is niet de enige. Geef je kind zo vaak als je kunt mee dat je in hem of haar gelooft en dat je vertrouwen hebt in zijn of haar kracht.
- Plan een extra bezoekje aan de nieuwe leerkracht net voor de eerste schoolweek, zodat je kind nog vragen kan stellen en bijvoorbeeld het dag-en of weekschema alvast eens kan horen.
HET NU-GAAN-WE-ECHT-WEER-GEZOND-ETEN-DIEET
Het zomer-dieet van chips, ijs, friet, pizza, snoep, frisdrank en af en toe een stukje watermeloen of rauwkost zal weer langzaam plaats moeten gaan maken voor een strakker keuken-regime en strenger inkoopbeleid. Naar school gaan en je hersenen laten kraken vergt nu eenmaal net wat meer energie dan op een luchtbed hangen met een ijsje of gamen in een hangmat. Het staat ook buiten kijf dat we allemaal niets anders willen dan gezonde kinderen, dus we muteren weer naar de vitamines en gezonde broodtrommel-ideeën.
TIP
Betrek je kinderen bij het gezondere back-to-school weekmenu. Laat ze bijvoorbeeld plaatjes uit supermarkt-folders knippen van gezond en ongezond eten. Plak dit op twee vellen. Daarna mag je kind uit de collage met gezonde ingrediënten en producten iets aanwijzen wat hij de eerste schoolweek zou willen eten. Kies samen een dag uit waarop jouw kind bepaalt wat jullie voor een (voedzame) maaltijd gaan eten en doe samen de boodschappen. Bekijk samen ook eens opnieuw hoe jullie de broodtrommel een gezonde boost kunnen geven en er weer net wat anders uit kunnen laten zien. Verandering van spijs doet eten (blijven we maar hopen toch 😉) .
VAARWEL ZOMER, HALLO EERSTE SCHOOLWEEK!
De eerste schoolweek wordt doorgaans door de meeste kinderen gelukkig als heel prettig ervaren. Het is vaak een luchtige, vrolijke week die in het teken staat van kennismaking met de nieuwe leerkracht en de klasgenoten. Daarnaast komt vaak de schoolfotograaf nog langs en de luizenouders maken hun rentree weer. Na schooltijd kan je kind ook eindelijk weer naar hartenlust met alle klasgenoten afspreken. Kortom; ook weer een hoop leuks om heerlijk naar uit te kijken!
Dus zet ‘m op de komende weken en tover je verwilderde vakantie-kind voor aanvang van die eerste schoolweek weer langzaam om tot een ‘keurig schoolkind’. Eens kijken tot hoe lang het hele huishouden deze keer weer zo opgeruimd blijft. Wees niet teleurgesteld bij het eerste ultra-gezonde halfvolle broodtrommeltje dat weer mee naar huis komt, dat eerste gat in die hagelnieuwe spijkerbroek of die slaapkamers die weer langzaam dichtslibben, want je wordt uitbetaald met iets dat onbetaalbaar is: meer tijd voor jezelf 🤫
Groei versus stilstand
De Amerikaanse psychologe Carol Dweck introduceerde in 2006 de ‘mindset theorie.’ Je mindset is de wijze waarop je denkt over jezelf en over je sterktes en vaardigheden. Carol Dweck maakt in haar theorie onderscheidt tussen twee soort ‘mindset’: een ‘growth mindset’ en een ‘fixed mindset’. Een mindset die ‘fixed’ is zorgt ervoor dat mensen hun karakter, vaardigheden en intelligentie zien als een vaststaan gegeven. Een kind met een fixed mindset dat zichzelf ziet als onsportief heeft bijvoorbeeld de vaste overtuiging dat het nooit goed zal worden in tennissen. Oefenen heeft geen enkele zin; ‘Het gaat me gewoon niet lukken!’ Een kind met een growth mindset gelooft daarentegen dat het zich kan ontwikkelen in alles, zolang de motivatie er is om er beter in te worden. Carol Dweck adviseert om het brein te zien als een spier die je kunt trainen. Een stevige work-out maakt je brein telkens weer sterker. De passie om jezelf uit te blijven dagen, ook (of vooral) als het niet goed gaat, is het belangrijkste kenmerk van de growth mindset. Van je fouten kun je veel leren, als je ervoor openstaat om te groeien.
Mindset copy + paste
Kinderen zijn fantastische copy-cats. Laat je zelf een positieve houding zien ten aanzien van leren? Kinderen hebben je feilloos door als je je hoofd laat hangen bij de eerste de beste tegenslag of uitdaging. Ze kijken naar je emoties, ze nemen je woorden in zich op en koppelen deze aan een situatie die tegenzit. Het stimuleren van een growth mindset bij je kind vraagt dus ook zeker voor een kritische blik in de spiegel. Hoe positief sta jij in het leven? Ben jij een doorzetter of gooi je bij de minste of geringste tegenslag de handdoek in de ring? Doe als kleine oefening eens een spelletje of puzzel voor de neus van je kind en vertel daarbij hoe je je voelt als het niet meteen lukt. Je zult je vast verplicht voelen om tot middernacht op te blijven om die 6-sterren sudoku helemaal af te maken, zodat je je kind iets te showen hebt bij het ontbijt; de aanblik van een trotse ouder die heeft doorgezet!
Mindset tip!
Vertel tijdens het avondeten regelmatig over uitdagingen die je aan bent gegaan bij het sporten, bij je hobby of op je werk. Deel je ervaringen; de fijne momenten en zeker ook de moeilijke momenten. Je kind leert zo dat leren en ontwikkelen altijd met vallen en opstaan gepaard gaan. Bij deze gesprekken kun je ook gebruik maken van deze leuke growth mindset – happer.
Positive vibes!
Elk kind wil niets liever dan gezien en gehoord worden. Creëer daarom een veilige en positieve leeromgeving, zowel thuis als op school. Als je het kind echt goed ziet, dan zie je ook exact de momenten waarop het moeilijk wordt in het leerproces. Wanneer haakt het kind af en waarom? Ga er samen over in gesprek; een kind heeft al erg veel wijsheid in zich! Carol Dweck adviseert ouders en leerkrachten om ‘de kracht van nog’ te introduceren. Zodra een kind een uitspraak doet als ‘het lukt me niet om deze tekening te maken’, komt het woordje nog in beeld. Je verbuigt de zin naar ‘het lukt je nog niet om de tekening te maken, maar blijf oefenen, het gaat heel goed! Als kinderen vaak positief en bemoedigend worden toegesproken, dan draagt dat telkens weer bij aan hun kracht om door te leren zetten.
Mindset tip!
Je hoeft slechts één keer deze video van de Amerikaanse versie van Sesamstraat te bekijken en je zult voor de rest van je leven geïndoctrineerd zijn van het belang van het simpele woordje ‘nog’. Kinderen voelen het meteen, zodra je dit als ouder of als leerkracht in de praktijk brengt. Ook leuk voor thuis en in de klas: de gedachte achter de growth mindset gecombineerd met een lesje Engels!
Het regent complimenten op de juiste momenten
Bij het ontwikkelen van een growth mindset staat het leerproces centraal en niet het einddoel. Juist in dat leerproces kunnen kinderen ontdekken wat ze nodig hebben om door te zetten. De leerkuil (ontwikkeld door James Nottingham) omschrijft heel duidelijk dat kinderen juist aandacht nodig hebben als ze vast dreigen te lopen. Hij zegt: ‘Pas als het ingewikkeld wordt, dan komt het leren echt op gang’. Wellicht ben je als ouder of leerkracht zelf vooral opgegroeid met complimenten achteraf – bij het behalen van het doel – , in plaats van met complimenten tijdens het leerproces. Het zal in het begin misschien iets meer energie en creativiteit van je vragen, maar als je je woordenschat eenmaal hebt verrijkt met groei-gerichte woorden en zinnen, dan zal je niet meer te stoppen zijn!
Mindset tip!
Hang deze poster op in je keuken of in de klas. Als je iets vaak ziet en bekijkt, dan beklijft het beter en zal je het ook sneller gaan toepassen. Je kent de groei-woorden nu nog niet allemaal, maar met een beetje oefenen zal je snel je doel bereiken 😉. Laat de poster ook vooral lezen door kinderen, voor hen geldt natuurlijk hetzelfde principe: hoe meer je in aanraking komt met groei-woorden, hoe vaker je deze zelf gaat toepassen!
De lat mag hoog liggen
Het voelt soms wat tegennatuurlijk om veel van kinderen te vragen. Toch is het zeker een aanrader: leg die lat hoog! Als een kind door heeft dat jij de overtuiging hebt dat het een bepaald doel kan behalen, dan geeft dat het kind een gevoel van vertrouwen en kracht. Uit onderzoek komt voort dat kinderen het belangrijk vinden dat de leerkracht hen uitdaagt, aanmoedigt én aangeeft wat zij al goed doen. Het gaat er uiteindelijk om dat kinderen leren voelen hoe het is om hun doelen te behalen en wat ze daar allemaal voor hebben moeten doen (en soms ook laten). Kinderen kunnen dit alleen leren al ouders en leerkrachten de lat dus hoog leggen en uitdagingen niet uit de weg gaan.
Mindset tip!
Oefen eens letterlijk met ‘de lat hoog leggen’. Zoek een bezemsteel of dweilstok en start met een limbo-dans-feestje! Begin met het opzetten van bijpassende muziek en leg als ouder of leerkracht de lat op de hoogte die jij denkt dat het kind zal halen. Het kind mag zelf ook een doel stellen. Dansend naar de volgende uitdaging!
Leuk leren = groeien!
Kinderen leren vooral als ze iets doen wat hen aanspreekt. Op het platform van Squla worden kinderen uitgenodigd om op een speelse wijze nieuwe informatie op te doen. Leren is leuk! En dat moet voelbaar zijn bij elke opdracht! Dat er fouten worden gemaakt is logisch. In de wereld van Squla wordt er duidelijk aangegeven dat dit hoort bij het leerproces. Fouten maken en doorzetten gaan hand in hand. Bij een fout antwoord worden kinderen uitgenodigd om door te zetten. Vragen die fout beantwoord zijn komen namelijk terug, totdat ze juist beantwoord zijn. Kinderen ontvangen tijdens het maken van de opdrachten ook complimenten, zoals bijvoorbeeld ‘ je hebt jezelf verbetert’, ‘je leert nieuwe dingen’ ‘je hebt het goed volgehouden’. Het team van Squla heeft bij de ontwikkeling van het platform telkens als doel om een growth mindset te bevorderen bij kinderen. Voor je het weet zeurt je kind niet meer om een extra groot ijsje, maar om een nog grotere uitdaging…Wat heb je liever 😊?!
Reken samen op heldere regels
Als je gamen in gaat zetten als ‘tool’ om te oefenen met rekenen, dan is het belangrijk dat jullie van tevoren samen goede regels afspreken. Houd daarbij rekening met de leeftijd van je kind, het rekenniveau en de grenzen van je kind. Je kunt bijvoorbeeld afspraken maken over:
- De duur van het gamen. Het ene kind heeft een langere aandachtsspanne dan het andere. Het is belangrijk om dit in de gaten te houden. Dit is vaak afhankelijk van het karakter van je kind en uiteraard ook van de leeftijd. Als je te lang doorgaat en je kind heeft geen interesse meer, dan wordt het rekenen geassocieerd met iets vervelends, terwijl het gevoel achteraf geassocieerd zou moeten worden met ‘leren met plezier’.
- Het doel van het gamen. Spreek samen een duidelijk doel af, zoals bijvoorbeeld het leren van de tafel van 4. Als jullie klaar zijn met het gamen, dan stelt dit doel jullie in staat om achteraf nog even kort te evalueren wat je kind geleerd heeft en of het gamend rekenen ondersteunend is geweest.
- De aard van de games. Kies samen voor games die passen bij het karakter en de interesses van je kind. Is je kind erg competitief ingesteld? Kies in dat geval voor een game waarbij je samen strijdt voor een bepaald doel in plaats van dat je kind alleen speelt. Het gevoel zelf te willen winnen gaat anders boven het doel om te spelen met cijfers.
Zit je helemaal op één lijn met je kind wat betreft het gamen? Aan de slag! Ready, set en….rekenen maar! Maak een begin met educatief gamen middels onderstaande 5 game-tips.
1. Meetkunde in Minecraft
Meetkunde is onderdeel van alle rekenmethodes in het basisonderwijs. Het spel Minecraft biedt ontzettend veel mogelijkheden om hiermee te oefenen. In Minecraft draait namelijk alles om het bouwen met blokken in de ruimte; erg bevorderlijk dus voor het ruimtelijk inzicht. De mogelijkheden zijn echt eindeloos! Er zijn online vele werkbladen en voorbeelden te vinden om te oefenen met rekenen in Minecraft. Creëer bijvoorbeeld je eigen doolhof en geef daarbij aan je kind de uitdaging mee dat het te bewandelen pad een x aantal meter mag zijn in totaal, bouw je eigen huis en meet de omtrek op of maak je eigen boomhut met meerdere verdiepingen (bepaal samen vooraf hoe hoog elke verdieping moet worden). Pas maar op met al dat digitaal bouwen; voor het je weet is je kind verslaafd aan meetkunde 😉.
2. Meters maken met Mario
Mario moet vast ook dol zijn op rekenen, getuige alle cijfers in Mario Kart. Deze game staat bol van de opties om samen met je kind een potje te rekenen, terwijl jullie snoeihard over de baan racen. Schrijf bijvoorbeeld na elke race je eindstand op en tel 3 eindstanden bij elkaar op, vermenigvuldig 2 van je eindstanden met elkaar of tel alle standen van iedereen die deelneemt bij elkaar op.
Hebben jullie als gezin een hogere score dan 4 willekeurige andere deelnemers samen?
In de modus ‘tijdrace’ kun je ook proberen om je persoonlijke record te verbeteren. Zet de race na afloop vliegensvlug op pauze en laat je kind razendsnel berekenen hoeveel seconden er sneller is geracet dan voorheen. Je zult zien dat ook deze berekeningen op een zeker moment niet de bocht uitvliegen, maar pijlsnel naar de finish schieten!
3. Breinkraker: de Tectonic
Houden jullie van breinkrakers? Probeer dan zeker eens een Tectonic. Het is een variant op de welbekende Sudoku; net zo verslavend, maar net even anders. Er zijn een aantal eenvoudige basisregels voor het invullen van een Tectonic. Puzzels als deze stimuleren het brein van je kind op meerdere manieren: het verbetert de concentratie en het versterkt het geheugen. Daarnaast zetten deze puzzels je kind aan tot het uitdagen van zichzelf en dat is ook gunstig voor de hersenen; de stofwisseling gaat omhoog en het bloed gaat harder stromen. Dit is gunstig voor een aantal verbindingen in de hersenen. Kortom; met het woord ‘breinkraker’ is niets te veel gezegd. Er is op internet een ruim aanbod te vinden aan digitale Tectonics en er zijn diverse (gratis) apps beschikbaar die Tectonics aanbieden.
4. Rekenen met ‘Old school’ Tetris
Een trip down memory lane voor vele ouders: de game Tetris. Was je vroeger in het bezit van een Game Boy? Dan heb je vast en zeker uren Tetris gespeeld… Nog steeds, al die jaren later, is Tetris een geweldig spel! Je kind ontwikkelt het ruimtelijk inzicht en daarnaast biedt Tetris talloze mogelijkheden om samen sommen te maken. De tafel van vier is bijvoorbeeld perfect te oefenen met deze game. Start Tetris op en begin meteen met het tellen van elke vorm. Tel de individuele blokjes allemaal bij elkaar op. Er komen er telkens vier bij! Hoe lang gaat je kind dit volhouden? Bij elke nieuwe game is er weer de mogelijkheid om het persoonlijk record te verbeteren.
5. Reken je rijk op de transfermarkt
Deze game maakt alle jongens en meiden blij die van voetbal houden; rekenen was nog nooit zo leuk! Laat je kind rekenen met geld op de zogenaamde ‘transfermarkt’ in de bekende voetbal-game FIFA. In FIFA is het de bedoeling dat je een team samenstelt met voetbalspelers. Als je goede spelers in je team hebt, dan vergroot je je win-kans. Hiervoor moet je op zoek naar de crème de la crème onder de voetbalspelers en deze vind je op de transfermarkt. Neem een dikke portemonnee mee (de munten die je verzameld hebt in het spel), want de beste spelers kosten een behoorlijke duit. Welke spelers kan je kind betalen met de reeds verzamelde munten? Hoeveel geld blijft er over als jullie besluiten om Messi of Mbappé aan te schaffen of moeten jullie nog veel sparen? Het potje FIFA kan zo mee het klaslokaal in!
En dan nog een laatste tip voor de ouders die moegestreden zijn door de overschreden schermtijden, overhitte accu’s en rood doorlopen ogen. Het ouderwetse potje Rummikub, dat vroeger de keukentafel van je oma regelmatig opsierde, biedt nog altijd fantastische mogelijkheden om je kind te laten spelen met getallen. Open de Rummikub-doos gewoon ook weer eens wat vaker en vraag je kind zelf wat voor rekenopdrachten er allemaal bedacht kunnen worden met dit spel. Dit stimuleert niet alleen hun reken-skills, maar ook hun creatieve vermogen.
Veel (digitaal) rekenplezier toegewenst!
Wat is een groeimindset?
Sommige mensen denken dat kwaliteiten, intelligentie en persoonlijkheid vaststaan, terwijl anderen juist van mening zijn dat zij dit kunnen ontwikkelen door te leren en ervaringen op te doen. Reken jij jezelf tot de laatste categorie? Dan heb je een groeimindset. Mensen met een op groei gerichte mindset zijn constant bezig om de beste versie van zichzelf te worden.
Wie een groeimindset heeft, wil nieuwe dingen proberen, zet door bij tegenslagen, leert van fouten maken en haalt inspiratie en lessen uit successen van anderen. Als je op zo’n manier denkt, wordt het bereiken van het doel dat je voor ogen hebt een stuk makkelijker. Daarbij komt dat jij je potentieel volledig benut als je een groeimindset hebt.
Jezelf leren kennen
Carol Dweck benadrukt dat het van belang is om jezelf goed te leren kennen. Als je je eigen sterktes en zwaktes goed in het vizier hebt, dan kun je immers beter inschatten wat je wel en (nog) niet aankunt. Mensen die hun talent extreem succesvol hebben ontplooid bleken vaak verrassend goed te zijn in het inschatten van hun sterktes en zwaktes én ze bleken daarnaast ook te beschikken over een positieve mindset. Als je weet waar je goed in bent en wat je ontwikkelpunten zijn, dan weet je ook op welke momenten het handig voor je kan zijn om de positieve mindset in de praktijk te brengen. Elk pad naar een persoonlijk leerdoel – klein of groot – kent een zijweggetje met hobbels in de weg. Het is de kunst om deze hobbels te leren overwinnen om zo toch dat einddoel te behalen. Als je weet waar je sterktes en zwaktes liggen, dan kun je beter inschatten op welke wijze je de hobbels kunt trotseren en je doel kunt behalen.
Misverstand
In de loop der jaren zijn er een aantal misverstanden ontstaat rondom de mindset-theorie. Een van deze misverstanden is het idee dat je een groeimindset hebt óf een vaste mindset. In werkelijkheid heeft iedereen in het dagelijkse leven een mix van mindsets. In de ene situatie heb je bijvoorbeeld een vaste mindset en in een andere situatie, op dezelfde dag, ben je in staat om een mindset aan te nemen die gericht is op groei. Een ander misverstand: er wordt vaak ten onrechte gedachte dat een groei mindset in elke situatie even nuttig is. Uit onderzoek blijft dat het ontwikkelen van een groei mindset het meest nuttig is in een leeromgeving met duidelijke geformuleerde uitdagingen die van je vragen om door te zetten. Een groeimindset is niet nuttig bij taken die eenvoudig zijn of bij taken die nog niet duidelijk gedefinieerd zijn.
Een groeimindset is geen ‘state of mind’, het is een ‘copingstrategie’ (een manier om ergens mee om te gaan). Als een kind in de klas werkt aan een nieuwe rekenopdracht waar nog alle uitleg van moet worden gegeven, dan is een groeimindset niet per se nuttig. Het kind kan dan beter vragen om extra ondersteuning van een leerkracht als de lesstof na de uitleg nog steeds niet duidelijk is. Als het kind alle uitleg heeft gehad, de lesstof beheerst en dan een uitdagende som voor de neus krijgt, dan is dat hét moment voor de groeimindset om tevoorschijn te komen en te helpen bij het doorzetten.
Zoveel kinderen, zoveel uitdagingen
Voor elk kind betekent een uitdaging in het leerproces iets anders: voor de een is een bepaalde taak eenvoudig en voor de ander juist een uitdaging. Het is daarom belangrijk om altijd te kijken naar het unieke leerproces van elk kind. Iedereen heeft zijn eigen uitdagingen en momenten waarop het vereist is om door te zetten. Op deze specifieke momenten is het buitengewoon nuttig om een groeimindset te leren aannemen, want hier liggen de kansen om te groeien en slimmer te worden. Het is de kunst om deze momenten goed te leren herkennen en ze te leren benoemen waar je kind bij is.
Het kneedbare brein
Maar wat nu als je mindset (nog) niet zo altijd zo gericht is op groei? Goed nieuws! Je mindset is veranderbaar en het brein is kneedbaar. Wetenschappers hebben lang gedacht dat het brein zich maar ontwikkeld tot een bepaalde leeftijd. Inmiddels is bewezen dat niets minder waar is: de hersenen zijn kneedbaar en nog tot op late leeftijd veranderbaar. Door het aangaan van uitdagingen maakt het brein telkens weer nieuwe en sterke verbindingen. Hier wordt je langzaamaan sterker en slimmer van! Hoog tijd dus om je als gezin ervan bewust te worden dat het lichaam niet alleen een bezoekje aan de ‘gym’ nodig heeft, maar dat de hersenen ook graag een aantal gewichten hoog willen houden om sterker te worden. Hoe vaker je iets nieuws aan durft te gaan en fouten durft te maken, hoe sterker je brein wordt en hoe positiever je mindset zal worden. Je zult namelijk langzamerhand gaan merken dat je steeds beter wordt in het aangaan van iets nieuws en je ontdekt dat juist op de momenten dat iets (nog) niet lukt, je aan het groeien en leren bent.
Een leven lang leren
Het trainen van de groeimindset bij kinderen zorgt er voor dat het – in de woorden van grondlegster Carol Dweck – ‘players for life’ worden. Kinderen die al jong de positieve effecten leren van het aannemen van een groeimindset staan meer open voor leren en groei. Hun brein is al op jonge leeftijd sterker geworden door telkens kleine en grote uitdagingen aan te gaan en met veel doorzetten hun doelen te bereiken. Als ouder kun je juist op deze uitdagende momenten een positieve invloed uitoefenen en je kind stimuleren in zijn of haar persoonlijke ontwikkeling. Wees geïnteresseerd in het groeiproces en minder in het resultaat. Je kind is een mens in ontwikkeling. Elk dag komen er nieuwe ervaringen bij (positief en negatief). Het gaat er om wat je doet met deze ervaringen. De groeimindset helpt je om door te blijven gaan om je doelen te bereiken, omdat je gelooft in je eigen kracht. Bekrachtig je kind dus elke dag op zijn of haar pad en stimuleer je kind telkens weer opnieuw om door te zetten.
Lang leve de fouten
Het leren gaat een leven lang door. Met vallen en opstaan, met succeservaringen en faalmomenten. Vier niet alleen de successen thuis, maar omarm ook de ervaringen van falen. Vanuit deze ervaringen kan juist de liefde voor leren ontstaan. Het leren gaat namelijk niet in een rechte lijn omhoog, maar volgt een kronkelig pad dat voor elk kind uniek is. Het grote verschil tussen mensen met een vaste mindset en mensen die vaker een groeimindset aannemen is dat de groeimindset-groep een grotere kans heeft om hun volledige potentieel waar te maken. De mensen met een vastere mindset zullen op een bepaald level blijven steken, terwijl ze wellicht nog veel meer in hun mars hebben.
Laat die liefde voor leren maar oplaaien dus en zet dat kneedbare brein aan het werk! Laat je kind oefenen op Squla en stimuleer je kind om uitdagingen aan te gaan. Een mooie kans voor jou als ouder om te benoemen dat het je een heel fijn gevoel kan geven als je doorzet, hard werkt en de uitdaging ook daadwerkelijk haalt 💪.
Boekentip 1 | kinderen
De kleine koala in dit boek houdt niet van veranderingen. Hij zit het liefste hoog in de boom en laat graag alles bij het oude. Totdat er ineens iets gebeurt waardoor hij niet anders kan dan zich aanpassen aan zijn omgeving die verandert … en dat blijkt niet eens zo erg te zijn.
De ene persoon lijkt van nature beter om te kunnen gaan met tegenslagen dan de ander. Hoogleraar Angela Duckworth deed jarenlang onderzoek naar het aangaan van uitdagingen, het stellen van doelen en veerkracht. Uit haar onderzoek kwam voort dat veerkracht niet iets is ‘wat je hebt’ of ‘wat je niet hebt’. Het is aan te leren. Goed nieuws dus voor de kinderen van deze generatie. Duckworth onderschrijft het belang van het stellen van uitdagende doelen voor jezelf, omdat je op die manier groeit als mens. Het aanleren van veerkracht en het leren loslaten van sommige subdoelen die je eerder stelde kunnen daarbij erg behulpzaam zijn. Door (soms vervelende) omstandigheden kan de weg naar je einddoel soms ineens veranderen. Veerkracht kan je helpen om weer op te krabbelen en een nieuwe route te maken naar je einddoel.
Boekentip 2 | kinderen
In dit leerzame boek wordt het positieve nieuws gebracht dat je je brein zelf sterker en slimmer kunt maken. De eerste twee decennia van ons leven zijn de hersenen volop in ontwikkeling. Hoe meer je je brein uitdaagt met ingewikkelde doelen en uitdagingen, hoe meer verbindingen er in je hoofd gelegd worden. Ook fouten maken ondersteunt de groei van je hersenen. Als je een fout maakt, dan gaat je brein op zoek naar nieuwe oplossingen. Het brein rekt zichzelf hierbij net zolang op, totdat het juiste antwoord er is.
Carol Dweck – de Amerikaanse psychologe die het begrip ‘growth mindset’ introduceerde – vergelijkt het brein ook met een spier. Hoe meer je de spier traint, hoe groter en sterker deze wordt. De mensen die zeggen dat het oplossen van puzzels en een potje schaken geen sport is, die kunnen na het lezen van dit boek dus maar beter hun mond houden…Denken is topsport!
P.S. Bij dit boek is ook een geweldige bijpassende poster ontwikkeld. Deze kan ondersteuning bieden bij het uitleggen van het nut van het ontwikkelen van een mindset die gericht is op groei.
Boekentip 3 | kinderen
Wouter de Jong, auteur, acteur en mindfulnesstrainer, stelt in dit boek ‘Als je leven een game is, dan is je hoofd de controller’. Kinderen leren dat zij de controle hebben over hun gedachten, over de keuzes die ze maken en over welke uitdagingen ze aan willen gaan. Het boek geeft kinderen daarnaast tools om beter om te kunnen gaan met stressvolle, saaie of moeilijke momenten in hun leven. Kinderen leren vanaf kleuterleeftijd langzaamaan om te rekenen, schrijven en lezen, maar waarom krijgen zij niet eerst les in hoe hun brein werkt? Dit boek brengt daar op een positieve wijze verandering in. Het boek kan voorgelezen worden aan jonge kinderen en kinderen vanaf ongeveer 8 jaar kunnen het boek zelf lezen.
Check ook eens de titelsong die Elise Schaap, actrice en partner van de auteur, ingezongen heeft bij het boek.
Boekentip 4 | volwassenen
Jammes Nottingham ontwikkelde ‘the teaching pit’, in het Nederlands ‘de leerkuil’ genaamd. Deze leerkuil staat symbool voor het moment waarop je tijdens het leerproces niet oppervlakkig aan het leren bent, maar ‘diep’. De auteur stelt dat hoe vaker een kind succesvol door ‘de leerkuil’ gaat, hoe groter de kans is om een growth mindset te ontwikkelen. De juiste begeleiding bij het leerproces is van groot belang volgens Nottingham. Het moet voor de leerling duidelijk worden dat hij of zij zelf een effectieve leerstrategie heeft gevonden om de top van de leerkuil te bereiken. Een poster van ‘de leerkuil’ boven het bureau van je kind kan waardevol zijn bij de begeleiding van het huiswerk. De methode kan helpen om beter door te leren zetten en bewust te ervaren wat het teweeg brengt om op eigen kracht een doel te behalen.
Boekentip 5 | volwassenen
Ouders zouden volgens psychotherapeute Philippa Perry niet altijd op zoek moeten naar een oplossing voor het verdriet of onbehagen van hun kind, maar juist een arm om ze moeten slaan en leren accepteren dat het leven niet altijd over rozen gaat. Kinderen krijgen op deze manier niet het gevoel dat ze falen als ze even niet gelukkig zijn. In plaats van meteen op zoek te gaan naar een oplossing voor hobbels die op de weg komen, kunnen ouders leren om hier eerst samen met hun kind over te praten. Ouders kunnen ervaringen delen over hun eigen tegenslagen en de manier waarop ze na een moeilijke periode weer zijn opgestaan en doorgegaan.
Philippa Perry pleit ervoor om aandacht te besteden aan wat je kind voelt en de problemen die je kind ervaart te leren zien door hun ogen. Het is een opvoedboek dat dieper gaat dan advies over slapen, eten en regels opstellen. Het gaat terug naar de essentie van het ouderschap: het opbouwen van een sterke vertrouwensband met je kind. Vanuit deze vertrouwensband kan je kind veerkrachtiger omgaan met tegenslagen en met meer vertrouwen uitdagingen aan gaan. Je kinderen zullen erg blij zijn dat jij dit boek leest!
Boekentip 6 | volwassenen
Kun je de tijd (of de energie) even niet vinden voor het lezen van een boek? Koop dan dit tijdschrift over positief opvoeden. Pak dit tijdschrift er even bij als je een korte break neemt met een kopje koffie. Of leg het gewoon onder je hoofdkussen als je naar bed gaat; de positieve opvoed-vibes zullen zich ’s nachts vast en zeker vastketenen in je brein…waar een wil is, is een weg 😉.
Kaartentips | het hele gezin
Een kaartenset is een leuke en laagdrempelige manier om binnen je gezin of in de klas aan de slag te gaan met een op groei gerichte mindset.
- De ‘helpende gedachten’ van Adinda de Vreede worden veelvuldig gebruikt door orthopedagogen, kinderpsychologen, leerkrachten en ouders. De set bestaat uit 52 kaarten met helpende gedachten die kinderen, tieners én volwassenen een prettiger gevoel kunnen geven of een beter resultaat kunnen laten behalen. Je kunt samen een kaartje trekken uit de set of alle kaartjes open op tafel leggen en er eentje uitkiezen die op dat moment het beste bij je past. Neem het kaartje bijvoorbeeld een week met je mee of hang het op een vaste plek en evalueer na de week hoe je het kaartje hebt toe kunnen passen.
- Okidootjes zijn ook kaarten met helpende gedachten. De 51 kaarten helpen je om je veerkracht te vergroten en stevig in je schoenen te staan. Ze zijn speciaal ontwikkeld om te ondersteunen bij het bevorderen van een positieve mindset en groei voor kinderen vanaf 8 jaar. De kaartenset leert je hoe je een positieve focus ontwikkelt, hoe je om kunt gaan met verandering, tegenslag en andere stressvolle situaties en hoe je oplossings- en doelgericht denkt zodat je zelfvertrouwen en daadkracht krijgt.
- Het Platform Mindset heeft 45 kleurrijke kaarten ontwikkeld waarop vragen staan die kinderen en volwassenen uitnodigen om te blijven werken aan de ontwikkeling van hun groei-mindset. Op de kaarten staan prikkelende vragen zoals bijvoorbeeld ‘Wat lukte doordat je goed had geoefend?’ en ‘Wat is voor jou belangrijk om te leren?’.
Als je klaar bent met lezen zal jouw mindset vast en zeker op de ultra-positieve stand staan. En vooral het geval dat het lezen toch niet zo wil lukken met een hectisch huishouden en een volle to-do-list; je hebt het boek dat je wilde lezen nog niet gelezen. Blijf het proberen. Met de juiste mindset zul jij je doel bereiken en je kind zal dat allemaal gadeslaan en in zich opnemen. Jij bent dus sowieso goed bezig! Als dat geen positieve, helpende gedachte is…
1. Verplicht lesuur knuffelen
Iedereen kan het, het is gratis en de opbrengst is fantastisch: ga meer knuffelen! Het ligt voor de hand dat fysiek contact bevorderend is voor de mentale gezondheid van je kind, maar neem je er ook elke dag bewust de tijd voor? In deze roerige tijden kun je als ouder thuis door al je verschillende rollen de bomen door het bos soms niet meer zien. Je bent docent, sportinstructeur, cateraar, strijkservice, huiswerkbegeleider en dan heb je het nog niet eens gehad over je eigen betaalde werk… Maar vergeet je niet dat jij een van de meest geliefde knuffelvrienden bent van je kind? Knuffelen dus: elke dag, voor jullie (mentale) gezondheid!
TIP Raast het drukke leven thuis aan je voorbij en vergeet je soms gewoon om echt even een knuffelmomentje in te plannen? Laat je kind een knuffelkalender knutselen; teken in elk vakje een knuffel of een vinkje nadat jullie de sterren van de hemel hebben geknuffeld. Je kind is zo weer lekker even zoet, op educatieve wijze, en daarna staat knuffelen steevast elke dag op de agenda bij jullie!
2. Nieuws met mate
Kinderen worden in deze periode bewust en onbewust frequent met het nieuws geconfronteerd, vooral nu jullie veel samen thuis zijn. Het Jeugdjournaal, een les Nieuwsbegrip via de digitale school, het nieuws op de radio, de krant op de keukentafel….Soms kan het ook teveel worden voor je kind. Het ene kind kan dit heel goed zelf aangeven, het andere kind laat het minder snel merken als hij of zij overspoeld raakt door een stroom van zware of negatieve nieuwsberichten. Probeer je als ouder bewust te zijn van het feit dat er wellicht zo nu en dan te veel binnenkomt bij je kind. Het nieuws bijhouden is ontzettend leerzaam, maar dit moet natuurlijk niet ten koste van het gemoed van je kind gaan.
TIP Merk je dat je kind overvoerd is geraakt door (negatieve) nieuwsberichten? Las even een nieuwsstop in! Even geen Jeugdjournaal, krant op de keukentafel of het journaal tijdens je eigen lunchpauze. Houd rekening met je kind en praat over zijn of haar gevoel in verhouding tot het nieuws.
3. Happy food – happy thoughts
Er zijn de afgelopen tijd in vele huishoudens een hoop taarten en cakes gebakken. Leuk én leerzaam, want ondertussen wordt er in de keuken ook nog op hoog niveau gerekend door al het afwegen en het ontcijferen van de recepten. En lekker natuurlijk, zo’n cake als eindresultaat; liefde gaat door de maag, dat is niet voor niets een stokoud gezegde. Het is wetenschappelijk bewezen dat een aantal (gezonde) producten ook daadwerkelijk bij kunnen dragen aan een goed humeur en dus ook meewerken aan een goede mentale gezondheid. Je kunt jezelf dus blij eten en niet alleen met een zak chips of een slagroomtaart 😊. Het is bijvoorbeeld bewezen dat het regelmatig eten van vette vis, bijvoorbeeld zalm, bevorderend is voor de mentale gezondheid. Het is als het ware een natuurlijke antidepressivum. Ook pure chocolade, bananen, tomaten, noten en bessen geven je hoofd een positieve boost!
TIP Kijkt je kind al wel vaker mee in de keuken? Daag je kind eens uit om op internet te zoeken naar voedsel waar je blij van wordt (en dan niet die grote zak chips, maar voeding die je daadwerkelijk fit maakt). Laat je kind 3 ingrediënten kiezen waar je humeur en lijf een boost van krijgen en bedenk en kook samen een overheerlijk gerecht hiermee. Eet ruim voldoende van dit ‘happy-food’ en die lach gaat nooit meer van jullie gezicht…
4. Lijntje naar de buitenwereld
Lieve vrienden, vriendinnen en familie zijn onmisbaar voor het psychisch welbevinden van je kind! Vriendschappen zijn niet alleen heel fijn, maar dragen ook bij aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van je kind. Probeer er samen met je kind daarom werk van te maken om contacten in stand te houden binnen de mogelijkheden, zodat de band die al was opgebouwd overeind blijft en weer vrolijk kan worden voortgezet als de scholen weer opengaan.
TIP Online gamen, samen huiswerk maken via een video call of het schrijven van een ouderwetse kaart of brief zorgen voor de nodige verbinding. Het is helaas niet het ‘echte’ werk, maar het gaat eventuele eenzaamheid en een geïsoleerd gevoel wel tegen.
5. Een warm welkom voor emoties
Biggelt er de laatste tijd wel eens zomaar een traan over de wangen van je kind of word je verrast door een plotselinge woede-uitbarsting? Volkomen begrijpelijk onder deze omstandigheden. Het is belangrijk dat je kind van jou als ouder te horen krijgt dat er alle begrip is voor deze emoties; je kind voelt zich zo gezien, gehoord en gesteund. Praat samen over de emoties die je kind ervaart en probeer ook je eigen emoties te delen. Als je kind hoort dat jij het ook af en toe moeilijk hebt in het leven, dan leert hij dat dat er gewoon bij hoort en dat je elkaar hebt om steun te zoeken. Is je kind niet zo’n prater? Zorg dan dat hij/zij zich voldoende kan bewegen of zijn emoties kan uitten via een tekening of het schrijven in een dagboek.
TIP Voor jonge kinderen kan het soms helpen om een emotie-thermometer op een centrale plek in huis te hangen. Je kunt door de dag heen dan een paar emotie checks doen door je kind aan te laten wijzen hoe hij of zij op dit moment in zijn of haar vel zit.
6. Een luchtig leven
We kunnen als mensen niet zonder lucht. Nu we allemaal relatief vaak binnen zitten is het zaak dat we voldoende in aanraking komen met frisse lucht. Dus gooi die ramen elke ochtend even allemaal wijd open en adem in en adem uit! Je lichaam wordt voor een deel gezuiverd door je longen; bij elke uitademing zuiver je je lichaam. Hoe meer verse zuurstof er in je lichaam komt, hoe beter je lichaam zich kan zuiveren en dit bevordert je gezondheid. Moedig je kind ook aan om elke dag minstens een half uurtje buiten te spelen of te sporten. Daglicht helpt namelijk om de concentratie te verhogen en gaat depressieve gevoelens tegen.
TIP Las een dagelijkse lunchwandeling in met het hele gezin. Een wandeling van 20 minuten is al een geweldige start! Wandelen is gezond voor lichaam en geest; het is bewezen dat een dagelijkse wandeling depressieve gevoelens tegengaat. Je kunt eventueel op een app bijhouden hoeveel jullie lopen en welke gemiddelde snelheid jullie behalen. Kinderen die competitief zijn ingesteld kunnen hier extra door gemotiveerd worden om de volgende dag zeker weer te gaan.
7. Grappen en grollen
Zie je een somber koppie achter zijn of haar bureau zitten? Probeer elkaar op te vrolijken met een goede grap, een gekke bek of de kieteldood. Lachen is gezond en is goed voor de mentale gezondheid van jouw kind! Lachen zou vele voordelen hebben. Het kan stress verminderen, het is goed voor je immuunsysteem, het zorgt voor een betere conditie, het maakt je vrolijk én…je gaat ervan stralen!
TIP. Weinig tot geen gevoel voor humor te bespeuren thuis? Jullie kunnen altijd nog met het hele gezin in lachtherapie 😉
Veel knuffels, lachbuien, bananen en frisse lucht toegewenst samen!
Langzaam wennen aan een nieuwe ‘functie’
De komende weken ben jij wederom niet alleen de ouder van je kind, maar ook een beetje zijn juf of meester. Want ook na de kerstvakantie blijven de scholen gesloten. Dat is weer wennen voor iedereen. Je kunt je de komende weken niet focussen op 1 taak, maar je moet zowel werken, het huishouden runnen, de ‘school’ thuis laten draaien en de boel ook nog een beetje blijven opvoeden. Langzaam zullen jullie samen weer wennen. Kinderen zijn gelukkig heel flexibel, dus aan hen zal het niet liggen 😉
TIP Praat samen met je kind over de situatie. Sommige kinderen zullen veel vragen hebben en misschien zijn sommige kinderen ook angstig. Probeer zo open mogelijk antwoord te geven op al hun vragen. Creëer elke dag, bijvoorbeeld tijdens het avond-eten, een momentje van reflectie samen. Bespreek om beurten hoe jullie de dag hebben ervaren: wat ging goed, waar ben je trots op, wat was er minder leuk? Probeer zelf net zo openhartig te zijn als je kinderen over je angsten en irritaties, hier leren ze veel van.
De officiële opening van jullie school
Zodra jullie lesmaterialen binnen zijn kunnen jullie aan de slag! Een fijne werkplek creëren heeft prioriteit. Bekijk waar je kind het beste kan werken thuis: waar is er voldoende rust, ruimte om alles lesmaterialen neer te leggen en een stopcontact in de buurt voor een laptop? Maak het gezellig met de middelen die jullie hebben (hang een leuke slinger op 😊) en zorg voor een goede werkhouding. Check ook even de voorraad van de printer-cartridges, zorg voor een bakje met schrijfmaterialen en een notitie-blok. Het kan ook handig zijn om online een wiebelkussen (voor kinderen die het moeilijk vinden om stil te zitten) of geluidswerende koptelefoon (voor kinderen die snel overvoerd/afgeleid raken van te veel geluiden) te bestellen om zo te zorgen voor meer rust voor je kind.
TIP Zoek een kistje, mand of doosje waar je kind al
zijn schoolspullen in op kan slaan (vergelijkbaar met zijn bureaula op school).
Orde zorgt voor een opgeruimd hoofd en voor een soepele start elke dag.
Structuur is jullie beste vriend
Mensen hebben behoefte aan structuur; jullie thuis-schooltje
dus ook. Geef je kind inzicht in alle materialen die school heeft opgestuurd,
zodat hij (ongeacht welke leeftijd) meegenomen wordt in de doelen die hij elke
dag moet behalen. Vertel je kind aan welke vakken hij moet werken en spreek een
tijdsspanne af per vak. Maak ook duidelijke afspraken over jullie manier van
communiceren. Als je kind aan een taakje zit, kun jij ook weer even aan je
eigen werk. Heeft je kind tussentijds een vraag en ben jij net aan het bellen?
Spreek af dat hij zijn vraag even parkeert of opschrijft op een post-it. Bij jongere
kinderen zal dit helaas geen optie zijn, het kan hier helpend zijn om een strak
schema met je partner op te stellen (bijvoorbeeld om en om een uur samen met je
kind en een uur werken).
TIP Maak zelf (of samen als je kinderen al wat ouder zijn) voor elke dag een planning. Neem de planning samen door en pas deze aan totdat iedereen akkoord is. Schrijf de planning op een whiteboard of een vel papier en plaats deze ergens centraal bij jullie werkplekken.
‘Me-time‘ onder schooltijd
Jullie zijn ineens verplicht om de hele dag samen te wonen en te werken, dit was niemand gewend. Tijd voor jezelf is ineens wel heel belangrijk geworden. Plan tijdig pauzes in voor iedereen en maak hier afspraken over. Een pauze kun je alleen houden (zoek een plek waar je even op adem kunt komen, lees desnoods de krant op de wc en vergeet vooral niet de deur op slot te doen!), maar kun je natuurlijk ook gezellig samen invullen. Plan samen leuke activiteiten in of rondom huis, zoals bijvoorbeeld koekjes bakken, een play-back show in elkaar zetten of een spelletjes-circuit uitzetten in de tuin of de gang. Beweging en buitenlucht zijn essentieel voor iedereen en zorgen ervoor dat je in goede conditie blijft. Probeer in deze onzekere tijden hard je best te doen samen om toch mooie herinneringen te creëren, door samen dingen te ondernemen thuis die je anders misschien nooit had gedaan!
TIP Maak een ‘leuke-pauzemoment-ideeën-bus’ van bijvoorbeeld een oude jampot. Laat alle gezinsleden 10 briefjes in de pot stoppen met activiteiten die je samen in een half uurtje tijd kunt doen. Het mag van alles zijn, zolang het maar haalbaar is en jullie het in of rondom huis kunnen doen. Wie weet leer je wel jongleren met sinaasappels of heeft je zoon ineens een paar sokken voor je gebreid?
Let love rule
In een sprookjeswereld sta jij instructie te geven voor een whiteboard in de woonkamer, je kinderen zitten stil op hun stoeltjes, ze wachten netjes even als jij een werktelefoontjes tussendoor krijgt en maken braaf hun sommetjes, waarna jij ze overlaadt met complimentjes en iedereen ’s avonds in alle rust en tevredenheid aan het avondeten zit. De realiteit zal helaas vaak compleet tegenovergesteld zijn, met gillende kinderen, irritaties bij je partner en overprikkeling door de kakofonie aan geluiden thuis. Waar mensen een lange tijd dicht op elkaars lip leven ontstaan ook irritaties, dit is onoverkomelijk. Blijf lief voor jezelf en voor elkaar. Vergeet vooral ook niet om wat vrolijkheid en luchtigheid aan te brengen binnen jullie ‘school’: humor brengt mensen altijd weer samen.
TIP Probeer samen te blijven relativeren. Hebben je
kinderen ruzie? Leg ze telkens op een zachte en duidelijke manier uit wat er
gaande is in de wereld: hoe belangrijk is deze ruzie als er wereldwijd zoveel
mensen in het ziekenhuis liggen? Bespreek samen hoe goed jullie het relatief hebben
in jullie veilige cocon. Oefen in het uitten van dankbaarheid voor jullie gezondheid en de liefde die jullie
elkaar elke dag kunnen geven.
Practice makes perfect: we hebben er allemaal al ervaring mee én wie weet krijgen zoveel ouders de smaak te pakken dat er massaal gekozen gaat worden voor een omscholing tot leerkracht 😉. Komt uit alle ellende toch nog iets moois voort.
P.S. Wil je kind even iets anders doen dan het oefenen van de schoolvakken? Hier biedt Squla allerhande leuke spelletjes en kleurplaten aan.
Tip 1: Slaap als doornroosje (maar maak je kind wel op tijd wakker voor de toetsen 😉)
De waarheid achter dit cliché wordt keer op keer weer door de wetenschap bewezen: slaap is essentieel voor een helder denkvermogen. Voor nieuwsgierige kinderen en/of kinderen die niet graag slapen kan het leuk zijn om eens uit te leggen waarom we als mensen zoveel moeten slapen. Slaap zorgt ervoor dat ons lichaam uitrust en onze hersenen alle gedachtes en ervaringen van die dag netjes op kunnen ruimen of op kunnen slaan in ons geheugen. Eigenlijk is slapen dus een beetje hetzelfde als je kamer opruimen, maar het grote verschil is dat je dus helemaal niks hoeft te doen. Heerlijk toch?! Eigenlijk is een vermoeid lichaam dus hetzelfde als een klagende moeder: ga nou eens opruimen, hup! Slapen dus: heel belangrijk.
Tip 2: Eet jezelf (nog) slimmer
Onze oma’s zeiden het vroeger al: eet goed, daar wordt je groot en sterk van. Inmiddels weten we dat we niet alleen groot en sterk worden, maar dat sommige voedingsmiddelen ook positief bij kunnen dragen aan ons welbevinden en zelfs ook aan ons denkvermogen. Laat je kind gezond eten, vooral rondom de dagen van de toetsen. Vermijd ongezonde vette happen en teveel suiker, dit zorgt voor te hoge pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel. Kies bijvoorbeeld voor vers fruit en noten als tussendoortje tijdens het leren. Kijk maar uit hoor, die komt zijn kamer niet meer uit na deze snacks: wat een focus voor die toetsen…
Tip 3: Ontspanning is net zo essentieel als alle inspanning
Is je kind heel gedreven aan het oefenen voor de LVS – of Cito – toets* of aan het leren voor bijvoorbeeld een topo- of taaltoets? Bewaak de balans dan goed tussen inspanning en ontspanning. Een kleine rustpauze kan wonderen doen, bijvoorbeeld door middel van een korte energizer en/of mindfulness-oefeningen om het hoofd even te ontlasten. Ook het luisteren van (lievelings)muziek of een korte dans-sessie in de woonkamer kunnen voor de nodige ontlading en ontspanning zorgen. Heb het met je kind eens over het begrip ‘ontspanning’. Wat betekent dat voor hem en hoe komt hij het beste tot ontspanning? Wie weet ontdek je samen nieuwe mogelijkheden om te zorgen voor meer balans.
*Zit je kind in groep 8 en werkt hij toe naar de doorstroomtoets? Oefen op Squla de omgang met de vraagstelling via het vak ‘Toetsen‘ en boost dat zelfvertrouwen!
Tip 4: Haal een frisse neus samen
De frisse buitenlucht doet altijd goed. Onze longen krijgen weer wat extra zuurstof en dit komt de hersenen ook meteen ten goede. Je kind zal zich weer energiek voelen na een korte wandeling of een rondje fietsen. Bijkomend voordeel is dat je ondertussen samen ook nog op een luchtige manier de eventuele toets-stress kunt bespreken en waar nodig kunt relativeren. Een toets is immers niet het einde van de wereld en ook een slecht cijfer niet.
De essentie van het leerproces is dat je kind leert om alles uit zichzelf te halen, pas dan kan hij zichzelf recht in de spiegel aankijken. Druk je kind op het hart dat het jou als ouder niet gaat om het resultaat, maar om zijn inzet. Meer dan je best kun je niet doen, ongeacht welk cijfer je ook haalt voor die toetsen! Daarnaast is het doel van de LVS-toetsen niet om jouw kind af te rekenen op het resultaat, maar juist om de voortgang en ontwikkeling van je kind in kaart te brengen. Zo leert de leerkracht je kind nog beter kennen en weet hij, als geen ander, waar je kind extra aandacht voor nodig heeft.
Tip 5: Verbeter de omstandigheden tijdens de toetsen
Bespreek tijdens een kopje thee eens hoe je kind zich voelt voorafgaand aan een toets. Is hij er relaxed onder of juist gespannen? Hoe vertrekt hij op die bewuste toets-dag naar school? Kijk samen of je de omstandigheden kunt verzachten om je kind zo goed mogelijk door de toets-momenten heen te loodsen. Denk bijvoorbeeld aan een warme ontspannende douche in de ochtend, wat vroeger opstaan om het lievelingsontbijt van je kind te maken, samen het juiste setje kleding klaarleggen voor een relaxed gevoel, een ‘lucky charm’ uitkiezen voor op het bureau in de klas. Overleg ook eens met de leerkracht wat de mogelijkheden zijn voor je kind, als hij bijvoorbeeld moeite heeft met stilzitten of snel afgeleid is van geluiden die van buiten komen; een wiebelkussen of koptelefoon kunnen uitkomst bieden.
Tip 6: Boost dat zelfvertrouwen: YOU CAN DO IT!
Een van de belangrijkste taken van een ouder is om je kind te leren houden van zichzelf. Het is zeker niet de makkelijkste taak. Er zijn behoorlijk wat kinderen die last hebben van faalangst of een lage eigenwaarde. Benoem daarom, zeker niet alleen rondom een toets-moment, de talenten van je kind en benadruk hoe trots je bent op zijn inzet. Leg de focus altijd op het proces in plaats van op het resultaat van de toetsen (focus op het resultaat zou je kind juist faalangstig kunnen maken). Is je kind niet zo’n ‘prater’, laat dan eens een handgeschreven briefje achter op zijn bureau, met een motiverende en liefdevolle boodschap. Laat kinderen stapje voor stapje geloven in zichzelf, dan volgt de rest vanzelf.
De dag van de toets heb jij als ouder ook je voordeel gedaan: je bent begonnen met je lievelingsontbijt (toevallig hetzelfde als dat van je kind), ook jij hebt een ontspanningsoefening na het opstaan gedaan, je geluksarmband om je pols, dat fruitbakje met blauwe bessen en walnoten in mum van tijd opgegeten en een wandeling tijdens de lunchpauze gedaan. En wat zie je op je bureau liggen als je terugkomt: een handgeschreven briefje van je leidinggevende ‘Je bent in topvorm vandaag, complimenten voor je krachtige presentatie van zojuist!’. Zie je wel dat het werkt…
Tip 1: doe je huiswerk 😉
Het tien-minutengesprek staat op je kalender, misschien vindt jullie 10-minutengesprek wel digitaal plaats dit schooljaar óf misschien mag je de klas in (met afstand!). Tot zover alles onder controle toch? Niet helemaal, want het is nu dus tijd voor… jouw huiswerk! Die tien minuten zijn voorbij voordat je het weet, dus je kunt er maar beter voor zorgen dat je al je vragen paraat hebt. Neem de tijd om eens goed te inventariseren wat je graag zou willen vragen. Schrijf je vragen en/of zorgen op papier en neem deze mee naar het gesprek, zo ben je er zeker van dat je met een voldaan gevoel het gesprek afrondt.
In het geval dat je samen als ouders/verzorgers naar het gesprek gaat of het gesprek digitaal voert, dan is het altijd goed om even kort de verwachtingen van het gesprek af te stemmen. Zitten jullie op 1 lijn? Hebben jullie wellicht vragen aan de leerkracht die handig zijn om vooraf met elkaar te delen? Doordat jullie neuzen dezelfde kant uit staan, kunnen jullie efficiënt omgaan met die 10 minuten. Zul je zien… dadelijk zijn jullie na 8 minuten gewoon alweer klaar, wat een team-work 😉
Tip 2: vergeet de innerlijke mens niet
En dan hebben we het niet over eten en drinken… Ook de sociaal-emotionele ontwikkeling van je kind verdient aandacht. Vaak komen cognitieve prestaties al standaard aan bod in het tien-minutengesprek, in de vorm van bijvoorbeeld toets-resultaten. Maar denk ook eens aan het stellen van vragen rondom het sociaal-emotionele welbevinden van je kind. Oogt je kind gelukkig in de klas? Hoe is zijn werkhouding? Hoe gaat het op vriendschapsgebied? Het is fijn voor jou als ouder om eens te horen hoe je kind zich gedraagt op school. Een kind dat op sociaal en emotioneel gebied goed in zijn vel zit, staat eerder open voor leren. Het is dus heel waardevol om ook hier de focus op te leggen.
Je kunt het gesprek bijvoorbeeld starten door die ene belangrijke vraag of zorg alvast kort te uitten. Geef aan dat je nog geen antwoord of oplossing wenst, maar dat je het belangrijk vindt dat dit onderwerp aandacht krijgt. De leerkracht kan zo zelf bepalen wanneer hij in het gesprek terug wil komen op je vraag en jij zit niet het hele gesprek op hete kolen 😊 Een paar voorbeelden:
- Heeft je kind weinig vrienden en maak je je zorgen hoe hij zich staande houdt op het schoolplein?
- Blijft je kind thuis constant klagen over dat school saai is en probeer je te achterhalen waar dat vandaan komt?
- Oogt je kind de laatste tijd heel moe thuis en zou je wel eens goed willen peilen hoe je kind zich afsluit in die volle klas van 32 leerlingen?
Tip 3: vergelijk thuis versus school
Het gedrag van sommige kinderen kan thuis compleet het tegenovergestelde zijn van het gedrag in de klas. Ook andersom kan voorkomen; thuis een zonnetje en in de klas een stoorzender. Het kan voor een leerkracht heel verhelderend zijn om van jou als ouder te horen hoe het thuis met je kind gaat. Jullie willen allebei immers hetzelfde bereiken: een kind dat zowel thuis als op school in balans is en van zichzelf leert te houden. Open communicatie tussen jou en de leerkracht is de grote sleutel tot meer geluk in de klas (en thuis)!
Tip 4: ga verder na het 10-minutengesprek
Soms kan er na een tien-minutengesprek de wens ontstaan om dingen te onderzoeken, hulp in te roepen en/of aanpassingen in de klas door te voeren. Blijf actief in de communicatie en zet je ouderlijke zorgen om in een effectieve zoektocht naar de juiste hulp voor jouw kind. Laat je kind ondersteunen door hulpverleners waar jij zelf intuïtief een goed gevoel bij hebt. Onthoud vooral dat de allerbelangrijkste hulpmiddelen voor je kind jouw onvoorwaardelijke steun en liefde zijn!
Tip 5: een open vizier
Misschien hoor je wel iets over je kind wat je helemaal niet wilde horen? Of misschien heb je wel je bedenkingen bij een bepaalde conclusie die de leerkracht heeft getrokken over jouw kind? Tien minuten zijn zo voorbij. Het is dus zonde van jullie gesprekstijd om vanuit je gevoel op 1 opmerking in te haken. Probeer met een open vizier het gesprek in te gaan. Spring niet meteen overal in, maar laat het eerst rustig bezinken. Als je gevoel thuis aangeeft dat je meer opheldering nodig hebt, dan heb je snel genoeg weer contact gezocht met de leerkracht.
Tip 6: informeer je kind over het 10-minutengesprek.
Leg je kind van jongs af aan uit wat het nut is van dit gesprek. Veel kinderen vinden het fijn en rustgevend dat ze weten waarom jullie met zijn juf of meester gaan praten. Als je kind al wat ouder is, dan kun je ook eens vragen wat hij belangrijk vindt dat er besproken wordt over hem (er zijn ook scholen waarbij je kind zelf mee mag naar een tien-minutengesprek, een mooie ontwikkeling, maar stem dit wel vooraf af met de leerkracht) . De input van je kind zou je nog eens kunnen verrassen en kunnen helpen bij het gesprek!
Tips van Juf Shelby: een 10-minutengesprek in coronatijd
Scholen maken zelf een keuze hoe ze de 10 minuten gesprekken organiseren. Er zijn nog steeds scholen die alle gesprekken online regelen met bijvoorbeeld ‘Google meet’ of ‘Google teams’ of telefonisch. Na de versoepelingen van de Coronamaatregelen kiezen echter steeds meer scholen ervoor om ouders weer in de school uit te nodigen. Op de school waar ik werk hebben dit schooljaar ervoor gekozen de gesprekken wel binnen school te voeren.
Het is juist in deze tijd belangrijk om op tijd te komen, maar niet te vroeg om zoveel mogelijk drukte bij de school te voorkomen. Ook gesprekken binnen de leerlingenzorg voeren we in een speciale gespreksruimte waar de 1,5 meter gewaarborgd wordt, een gesprek waarbij wat grotere zorgen spelen is het vaak toch wenselijk om elkaar fysiek te zien.
Do’s en don’ts voor een digitaal oudergesprek
Digitaal een gesprek voeren is in principe niet heel anders dan dat je in de klas op gesprek komt. Wel is het handig om ook hierbij vooraf na te denken wat je wilt vragen, want ook 10 digitale minuten zijn zo voorbij. Als het gesprek zonder je kind plaatsvindt is het wel belangrijk dat je zorgt dat je het gesprek op een rustige plek voert waar niet het hele gezin bij zit. Let er ook op dat je kind niet kan meeluisteren wat er gezegd wordt. Ondanks dat het over je kind gaat, wordt de boodschap in een rapportgesprek meestal zo gebracht dat het op het niveau van volwassenen is. Ook voor een leerkracht kan het ongemakkelijk zijn als je kind ongevraagd bij het digitale gesprek erbij zit. Je kiest je woorden namelijk toch anders met een kind erbij.
Wil je wel graag je kind betrekken, bespreek dan achteraf op ‘kindniveau’ met je kind wat jullie besproken hebben, of overleg vooraf met de meester of juf of je kind een deel van het gesprek mag aansluiten. Ook bij een digitaal gesprek is het belangrijk om op de tijd te letten, want na de 10 minuten staan weer de volgende ouders ‘digitaal’ klaar. Heb je meer zorgen om te bespreken dan kun je dit vaak vooraf aangeven zodat de leerkracht rekening kan houden met het inplannen van wat extra tijd.
Minder contact met de leerkracht
Sinds de Coronapandemie heb je waarschijnlijk minder persoonlijk contact met de leerkracht dan voorheen. Een korte vraag was voorheen bij het schoolplein makkelijk gesteld. Dit kan nu natuurlijk per mail en veel scholen proberen ook in de communicatie naar ouders te zorgen voor extra beeldmateriaal, foto’s en verhalen over wat er in de klas gebeurt. Al met al is het natuurlijk even wennen dat je minder contact hebt. Bellen en mailen kan gelukkig nog wel gewoon.
Veel scholen hebben sinds de Coronapandemie de routines voor het halen en brengen aangepast, zo worden bij veel scholen de jonge kinderen niet meer in de klas gebracht door ouders. Inmiddels blijkt dat deze manier voor veel kinderen een ‘rustigere start van de dag is’. Als afscheid nemen moeilijk is, is het juist goed om het afscheid kort en bondig te houden. Doordat het nu in de ochtend minder druk is met alle ouders in de klas, is het voor je kind ook minder spannend en kan de leerkracht meteen de kinderen die het moeilijk vinden om afscheid te nemen wat extra aandacht geven. Veel scholen hebben deze wijziging dan ook behouden.
